UNyathi omNcani nokuguguruza
Home | Written stories | Multilingual stories | UNyathi omNcani nokuguguruza

Written stories

Try our growing collection of stories to print out or read aloud at home with the whole family.

UNyathi omNcani nokuguguruza

Author

NgoMarilize de Wet

Illustrator

Imidwebo nguHeidel Dedekind

UNyathi omNcani wavuka ngehlangothi ekungasilo, etjanini ekuseni bamhlokho. Bekangakalali kuhle ebusuku. Ubusuku boke, bekezwa amatjhadakazi athusako emangweni. Ekuthomeni, amatjhada bewakude kodwana bekalokhu atjhidela kancani kancani. Bewafana nokuguguruza kwamathumbu kaBamkhulu uNdlovu nakalambileko! Ekuseni bamhlokho bekubonakala ukuthi ayikho nayinye inyathi ezwileko. Ngitjho nanyana uNyathi omNcani bekunguye omncani kibo boke emhlanjini weenyathi, bekangakazimiseli ukubuza ezinye iinyathi ezincani ngetjhada! Kuzokuthiwani nange zicabanga ukuthi ulitjhatjha bese zithoma ukudlala ngaye? Loke ikuseni, uNyathi omNcani bekazibuza ukuthi kazi itjhadela lokuguguruza bekungelani. UBamkhulu Ndlovu bekazihlafunyela amakari womuthi wenondo ngokuthula lokha uNyathi omNcani nakadlula ngakuye atjhinga emngodini wamanzi. “Bamkhulu Ndlovu, mathumbakho ebekaguguruzela phezulu ebusuku ebengiwezwa umango woke?” kubuza uNyathi omNcani.

                                                                                                                                                                                               

“Awa, Nyathi omNcani. Bekungasimi. Amathumbami athome ukuguguruza ngemva kokuphuma kwelanga ekuseni nje,” kuphendula uBamkhulu Ndlovu. Yeke, wajika wakhamba watjhinga emithini emide. Emgodini wamanzi, uNyathi omNcani wafumana uKghari uMvubu othele ilanga. “Kghari Mvubu, kghani ulizwile itjhada lokuguguruza ebusuku?” kubuza uNyathi omNcani. “Awa, Nyathi omNcani. Iindlebe zami bezingaphasi kwamanzi. Angikezwa litho,” kuphendula uKghari uMvubu. Ngemva kwalokho wazamula, ukuzamula okukhulu kwemvubu nakaqedako wavala amehlo bona athathe isithongwana santambama. Intambama yoke, uNyathi omNcani bekalokhu azibuza ukuthi ukuguguruzokha bekuvelaphi. Bekabuza zoke iinlwana ahlangana nazo ukuthi zilizwile na itjhada kodwana asikho nesisodwa ekubonakala kwangathi silizwile. UMma uNyathi nakabuzwako waphemdula wathi, “Mhlamunye bekulibhudango, Nyathi omNcani.” Begodu uMma bekazokwazi ngombana uNyathi omNcani bekalele hlanu kwakhe. Lokha imisebe yokugcina yelanga nayisithelako, besele kusikhathi sokobana uNyathi omNcani nezinye iinyathi zilale phasi etjanini obuthambileko ukulungela ubusuku.

UNyathi omNcani bekasandukulala nakazakuvuka aqhaqhazela. Asizazi ukuthi, bekezwe ukuguguruza godu! Ekuthomeni, ukuguguruza bekuzwakalela kude kodwana kwathoma ukutjhidela kancani kancani. Begodu itjhada latjhinga phezulu kancani kancani! Ihliziyo kaNyathi omNcani yabethela phezulu ngathi sigubhu. Waqala ngapha nangapha alinga ukubona ukuthi ezinye iinyathi ziyalizwa itjhadeli na kodwana zoke bezilele ubuthongo. Ngitjho noMma uNyathi bekangasikinyeki. UNyathi omNcani wathukwa. Kwaduma, bekwaguguruza kwaguguruza mahlangothakhe woke. Ngemva kwalokho, … TJHWAA! Into emanzi yathela ipumulo kaNyathi omNcani! Tjhwaa, tjhwaa, tjhwaa! Kwavela amathosi amanengi

                                                                                                                                                                                               

UNyathi omNcani waqala phezulu. Amathosi amakhulu ehlela phasi avela emkayini. UNyathi omNcani wahlekela phezulu, azihleka yena ... kwamambala ... leli kufuze kube lizulu. Ukuguguruza ebekakuzwa bekumibani kwaphela! Ayikho into ebekufuze ayisabe. Ngehliziyo enokuthula, uNyathi omNcani watjhidela eduze nomzimba ofuthumeleko kaMma uNyathi. Walalela isikhathi eside itjhada lezulu nalinetha amakari notjani, ngemva kwalokho walala ubuthongo ngaphandle kokutshwenyeka. 

Yenza indaba le ibemnandi!

 Usakhumbula ngesikhathi uzwa itjhada elithusako? Wenzani? Itjhadelo belenziwa yini?

 Dweba isithombe sakaNyathi omNcani noKghari uMvubu. Dweba amabhamuza wekulumo asuka kuNyathi omNcani namanye asuka kuKghari uMvubu. Kopululela amezwi abawakhulumako asendabeni uwafake emabhamuzenabo wekulumo.

 Cabanga ngezulu. Tlola ikondlo ekhuluma ngokuthi izulu lizwakala njani, linuka njani begodu lizwakala njani esikhunjeni sakho.