Nyarhinyana u pfuke a ri emadyelweni lama nga n’wi khomangiki kahle mixo wolowo. A a nga etlelanga kahle matolo wa kona. Vusiku hinkwabyo a a twa mimpfumawulo yo chavisa swinene enhoveni. Eku sunguleni, mimpfumawulo ya kona a yi twalela ekule le, kambe a yi ta yi tshinela. A yi twala ku fana na khwiri ra Kokwana N’wandlopfu loko a twa ndlala! Mixo wolowo a swi tikomba onge tinyarhi letin’wana a ti twanga nchumu. Naswona, hambileswi Nyarhinyana a a ri yena lontsongo entlhambini wa tinyarhi, a nga tiyimiselanga ku vutisa tinyarhinyana letin’wana hi mpfumawulo wa kona! Kumbexana a ti ta ehleketa leswaku i toya, ivi ti n’wi endla xihlekiso!

Mixo hinkwawo, Nyarhinyana a a tivutisa leswaku mpfumawulo lowuya a wu ri wa yini. Kokwana N’wandlopfu a a ri karhi a gayela matluka ya murhi wa mopani a nga karhatiwi hi nchumu loko Nyarhinyana a n’wi hundza a kongome edan’wini ra mati. “Kokwana N’wandlopfu, xana i khwiri ra wena leri a ri rilela ehenhla swinene matolo lerova ndzi ri twa ndzi ri halahaya ka nhova?” ku vutisa Nyarhinyana.

“E-e, Nyarhinyana. A ku nga ri mina. Khwiri ra mina ri sungule mixo lowu ku rila, ni dyambu se ri humile,” ku hlamula Kokwana N’wandlopfu. Hiloko a hundzuluka a kongoma emirhini yo leha. Le matini, Nyarhinyana u kume Hahani N’wampfuvu a orha masana. “Hahani N’wampfuvu, xana a wu twanga mpfumawulo wa ku rila ka khwiri matolo?” ku vutisa Nyarhinyana. “E-e, Nyarhinyana.

Tindleve ta mina a ti ri ehansi ka mati. A ndzi twanga nchumu,” ku hlamula Hahani N’wampfuvu. Hiloko a pfula nomu swi nyawula a ahlamula, ivi a pfala mahlo a ba xithongwana xa nindzhenga. Ndzhenga wolowo hinkwawo Nyarhinyana a a tivutisa leswaku mpfumawulo lowuya a wu ri wa yini. U vutise swiharhi hinkwaswo leswi a hlanganeke na swona loko swi wu twile, kambe a swi tikomba ku nga ri na lexi wu tweke. “Kumbexana a wo lorha, Nyarhinyana,” ku hlamula Mama Nyarhi loko a n’wi vutisa. Naswona Mama Nyarhi ingi a swi twile hikuva Nyarhinyana a a etlele etlhelo ka yena. Loko miseve ya dyambu yi nyamalarile, ku fike nkarhi wa leswaku Nyarhinyana na tinyarhi letin’wana hinkwato ti vundza ebyanyini byo olova ti etlela. Nyarhinyana a a ha ku khomiwa hi vurhongo loko a khindlimuka xikan’wekan’we. A a nga kanakani leswaku u twe ku rila ka khwiri nakambe!

Eku sunguleni, a ku twalela ekule, kambe ku ye ku tshinela. Naswona a ku ya ku twalela ehenhla! Mbilu ya Nyarhinyana yi bele ehenhla. U langute tinyarhi letin’wana a lava ku vona loko na tona ti twa mpfumawulo wa kona, kambe hinkwato a ti ye na vurhongo. Hambi ku ri Mama Nyarhi a a nga langutanga helo. Nyarhinyana a a chuhile. Mpfumawulo a wu twala hinkwako etlhelo kwakwe. Hiloko a twa ku, … THO! Ku na nchumu wo tsakama lowu nga wela enhompfini ya Nyarhinyana! Tho, tho, tho! Ku thone mathonsi yo tala.

Nyarhinyana u langute ehenhla. Mathonsi lamakulu ya mati a ma wa ma suka exibakabakeni. Nyarhinyana u tihleke ku vava ... phela ... a ku ri mpfula. A ku ri ro sungula a neriwa hi mpfula! Naswona mpfumawulo lowu a wu tweke a ku ri ku dzindza ka tilo! A ku nga ri na xo chavisa. Leswi mbilu yakwe a yi wile, Nyarhinyana u tikotle ekusuhi na Mama Nyarhi leswaku a twa ku kufumela. U teke nkarhinyana a yingisela mpfumawulo wa mpfula loko yi nela matluka ni byanyi, hiloko a ya na vurhongo a nga ha karhateki hi nchumu.

Endla ntsheketo wu nyanyula!

• Xana u tsundzuka u twa mpfumawulo wo chavisa? U endle yini? A ku ri mpfumawulo wa yini?
•  Dirowa xifaniso xa Nyarhinyana a ri na Hahani N’wampfuvu. Dirowa swimbyarumbyaru swa marito ya Nyarhinyana ni swa Hahani N’wampfuvu.
• Kopa marito ya leswi haun’we a swi vuleke eka ntsheketo u ma tsala eka swimbyarumbyaru swa kona.
•  Anakanya hi mpfula. Tsala xiphato lexi hlamuselaka mpfumawulo wa mpfula, nun’hwelo wa yona ni leswi u swi twaka loko yi ku thonela enhlongeni ya wena.