Ngihlezi eduze nogogo phasi etjanini. Sibukele isibungu sitjhuguluka siba liviyaviyani. Ugogo uthi lokhu litjhugulukopilo.
“Itjhugulukopilo” ligama elikhulu kulwazimagama lami. “Bukela, Yusuf,” kuhleba uGogo. Ikhukhuni lapho isibungu sizifihla
khona iyaphadlheka ivuleke kancanikancani, ngentokanatokana, bekufike lapho iviyaviyani elinokubovu nokunzima liphuma
khona. Iviyaviyani liyaphumula, lomise amaphiko walo, bese liphaphe likhambe. Ugogo uthi zoke iindalwa zemvelo
ziyabelethwa, zikhule, bese ziyakhamba. Neenyoni zenza njalo nazo. Ebusika zifudukela eendaweni ezifuthumeleko.
Nokatsu osarhemere oyinyariya olala ekasini yethu yehlabathi naye ukhambile. Ngiyazibuza bonyana ngizokukhula ngibe yini.
Nami ngizokukhamba? Kodwana angifuni. Ngezinye iinkathi umma uthi kufanele sithuthele kenye indlu lapho kuneenkolo
ezingcono khona. Lokho kuyangidanisa. Besisolo sihlala noGogo. Nangabe siyafuduka, ingadi etja kungenzeka ingabi nomlingo
njenga le. Ngizakuba ngedwa kwaphela. Ngiyesaba. 6 “Qala, Yusuf!” kurhuwelela uGogo. Okusiqalileko ebodeni, ngukatsu
wombala osarhemere. Weqela phasi bese uya ekasini lehlabathi. Uzisonga ehlabathi. Ukatsu wethu oyinyariya ubuyile ekhaya.
Ngithethe isiqunto sokobana kulungile nangikhambako nami. Ngizakuhlala ngibuyela ekhaya engadini kaGogo yomlingo.
Ithabo leNal’ibali
Izinto esingakhuluma ngazo
U-Yusuf uhlala nommakhe kuhlanganise nogogo. Wena uhlala nobani? Cabanga ngamatjhuguluko lawo obe nawo epilweni yakho. Wazizwa njani ngamatjhuguluko la lokha nakenzekako? Njenganje uzizwa njani ngawo?
Ukubonakala
Qalisisa kuhle isithombe emakhasini amabili wokuthoma wendatjana. Ungakghona ukuthola: * iinyoni ezintathu * isibungu * iinswebu ezimbili * ikhathaphila *iviyaviyani?
Ukufunda
Le yindatjana ekhuluma ngetjhuguluko. Inga-kghani uyakghona ukuthola amatjhuguluko ahlukeneko endatjaneni abonwa ngu-Yusuf namkha lawo awacabangako?
Ukutlola
Yenza ikondlo yephazeli emalungana netjhuguluko. Thoma omunye nomunye umuda wekondlwakho ngeledere elibuya egameni elithi “itjhuguluko”.
Ubukghwari
Yenza iviyaviyani. Bhinca iphepha libe yihafu. Penda enye ihafu ngamacaphazana wepende bese ubhinca iphepha ulivale ukuze imigadangiso yepende ipende godu kwenye ihafu. Vula iphepha. Lokha ipende nayomileko, dweba ijamo leviyaviyani livule amaphiko buvundla ephepheni elipendiweko. Sika ijamo leviyaviyani. Namathisela ingcenye ephakathi yayo ngedlhuerolini yethoyilethi. Faka iimpondo ozenze ngephepha namkha ngamatlibhu wephepha.
Ukwenza
Yenza umdlalo ngomzombe wepilo yeviyaviyani: 1. ikhathaphila ikhamba phezu kwekari bese iyalidla 2. ikhathaphila yenza iimbungu 3. ikhathaphila ngaphakathi kweembungu 4. iimbungu zenza amabharasi ziyavuleka bese kuphuma iviyaviyani 5. iviyaviyani liphapha kiyo yoke indawo.
