Iqaleka njani ingilozi? | Nal'ibali
Home | Written stories | Multilingual stories | Iqaleka njani ingilozi?

Written stories

Iqaleka njani ingilozi?

Author

NguNjabulo Mokoena

Illustrator

Imidwebo nguChantelle noBurgen Thorne

Ngelinye ilanga esikolweni, uTitjhere uJane wabatjela ngeengilozi. USharon wathaba khulu ngakufundileko kangangobana wathi nakafika ekhaya mhlokho, akhange amotjhe isikhathi watjela ummakhe ngazo zoke izinto ezihle ezenziwa ziingilozi.

“Mma, ziqaleka njani iingilozi?” uyabuza ngapha udla ukudla kwakhe akufumene nakabuya esikolweni.

“Angazi, sithandwa sami. Kghani uTitjhere uJane unitjele ukuthi ziqaleka njani?”
kubuza uMma.

“Uthe sizoyazi ingilozi nasingayibona,” kuphendula uSharon, adosa umoya. Ufisa ngathana uTitjhere uJane ubatjelile bona ziqaleka njani iingilozi. Lokho bekuzokwenza bona uSharon azi ukuthi ufuna into enjani!

“Awumkholwa uTitjhere uJane?” Kubuza uMma.

“Angazi. Ukuthi ngiyazibuza ukuthi ngizoyazi njani ingilozi nangingaziko bona ngizoyibona ngani,” kutjho uSharon. Uceda ukudla kwakhe ngemva kwalokho ubeka isitja nekomitjakhe ezinkini esekhwitjhini.

“Ngibawa uzongisiza sihlwengise itafula,” kutjho uMma. “Thatha amakelo wemirorho awafake endaweni yakamanyoro ngibawa ususe noburothobo.”

“Kulungile, Mma,” kutjho uSharon msinyana wenza izinto unina ambawe bona azenze.

Kuthe ntambama ubabakhe nakabuya emsebenzini, uSharon wagijimela emnyango wayomulotjhisa. Wathatha isikhwama sakhe somsebenzi wamphathela sona. Ubabakhe wamsingatha wamomotheka.

“Baba nginombuzo,” uSharon uvele uyakhuluma akasanikeli ubabakhe nethuba lokuhlala phasi.

“Awu, mntwanami uthini umbuzwakho?” Ubabakhe umbuza amomotheka.

“Baba, ziqaleka njani iingilozi?”

“Yazi, iingilozi zilungile, zinomusa nethando,” kutjho ubabakhe.

“Ngiyazi. NoTitjhere uJane utjho njalo. Kodwana engifuna ukukwazi kukuthi ziqaleka njani,” kutjho uSharon.

Ubabakhe wamqala wacabanga isikhatjhana. Ngemva kwalokho wathi, “Ngizokukhamba nawe ngepelaveke siyoyibona.”

Kwamthabisa khulu ukuzwa lokho uSharon. “Uyazi siyozifuna kuphi?” Ubuza amomotheka. “Mma!” Uyarhuwelela. “Ubaba uyazi ukuthi siyozifumana kuphi iingilozi!”

“Kuhle lokho, Sharon. Kuyangithabisa ukuthi ekugcineni uzoyifumana ipendulo yombuzwakho,” kutjho uMma. Waqala ubaba kaSharon afuna ukuhleka.

Kwathi ngelanga elilandelako ekuseni ekhumbini uSharon watjela abangani bakhe ukuthi uyokubona ingilozi ngepela veke. Abangani bakhe bamomotheka bangafuni ukuhlekisa ngaye ngombana bayamthanda uSharon, kodwana abakukholwa abatjela khona.


Ngemva kwalokho watjela utitjherakhe ngazokwenza ngepelaveka. UTitjhere uJane wambawa bona ngoMvulo acocele abanye abafundi ngakubonileko.

Kwathi ngoMgqibelo ekuseni, uSharon wavuka ekuseni wenza umsebenzakhe wekhaya. Wahlamba, wambatha kuhle bewadla nokudla kwekuseni. Ngemva kwalokho walindela ubabakhe bona azilungise. Esikhathini esingaphelisi ihliziyo uSharon besele azibophe ngebhande esihlalweni esingemuva ekoloyini bakhamba.

“Baba, kukude?” Ubuza athabile.

“Sizokufike kungasikade,” ukhuluma amomotheka. Batjhayela isikhatjhana ngaphambi kobana bafike ekhaya labalupheleko.

“Sesifikile,” ubaba utjho atjhaphulula ibhande lakhe.

“Ekhaya labalupheleko?” USharon urarekile. Iingilozi zenzani ekhaya labalupheleko?

“Arha, lotjhani,” kulotjhisa isokana eliseselitjha liza ngakibo. “Kufuze bona unguSharon. Ngikutlolele irhelo lezinto ozozenza bona usisize ekhayapha.” Uyamomotheka njengombana akhuluma noSharon begodu unikela uyise iphetjhana.

Ubaba ufunda iphetjhana. Kokuthoma, Sharon kufuze usize ubaba sithanyele ijarada. Ngemva kwalokho bahlwengisa iintulo abantu abalupheleko abahlala kizo nabothele ilanga. USharon wenza umsebenzakhe arhabile ukwenzela bona ubabakhe ayomtjengisa ingilozi.

“Okulandelako, siyokuhlwengisa indawo yokudlela,” kutjho ubabakhe. Bathanyela, bathintitha bebaphoritjha, bekwaba kulapho koke kumanyazela.

Ekugcineni, besele kusikhathi sokudla. USharon nobabakhe bahlamba izandla nobuso batjhinga endaweni yokudlela. Nabafika lapho uSharon wasiza ngokupha abantu ukudla bewathabela nokuhlala nabo njengombana bamcocela iindatjana zakade. Badlala nemidlalo. Omunye ugogo wathi kuSharon, “uyingilozi,” bewamsingatha.

“Ungubani igama lakho, ngilozami?” Kubuza omunye ugogo.

“NginguSharon,” uphendula amomotheka nakacedako wagijimela kubabakhe.

Wathi, “abogogo bangibiza ngengilozi. Lokho kwenze ngakhumbula bona uthe uzongikhombisa yona namhlanjesi Baba.”

Ubabakhe wamomotheka nakacedako wamtjengisa iinthunzi ezivela esibonibonini esiseduze nabo. “Sharon, le yindlela ingilozi eqaleka ngayo.”

USharon waziqala isikhatjhana wamomotheka. Besele aphela ihliziyo ukuthi ilanga langoMvulo lifika nini ayokutjela abangani bakhe notitjhere bona ukuthabele kangangani ukwenza umsebenzi omuhle wokuba yingilozi.

 

Yenza indaba le ibemnandi!

 

  • Ucabanga ukuthi ziqaleka njani iingilozi? Dweba isithombe sengilozi. Sika bewunamathisele amatjhila wezambatho newula namkha intambo yeenhluthu.
  • Tlola ikondlo usitjele bona ucabangani ngeengilozi.
  • Yenzela umuntu omthandako umjeka otlolwe ukuthi, “Ngiyingelozakho.” Bawa umuntu loyo atlole izinto ezilula emaphetjhaneni – njengokuthi Ngenzela itiye – okuzizinto abafuna ubenzele zona bese uwafaka emjekeni loyo. Thatha iphetjhana elilodwa bese wenzela umuntu omthandako okuthileko okuhle, kwenze kanengi ngendlela ongakghona ngayo.