Mehleng ya kgalekgale ho ne ho na le moshanyana e monyenyane ya bitswang Tshego. O ne a le bohelehele a bile a le botoutu. Tshego o ne a rata ho sibolla dibaka tse ntjha. O ne a botsa dipotso ka ntho e nngwe le e nngwe. “Mme, na diphoofolo di a utlwa? Mme, na diphoofolo di utlwisisa seo re se buang? Mme, na diphoofolo di ka bua? Mme, hobaneng dikatse di ngaola?” A hobella mme wa hae ka dipotso jwalo ho fihlela a mo bolella hore a ye ka ntle a lo bapala. Tshego a ya kantle mme a dula pela katse ya hae, Frisky. A sheba Frisky nako e telele, yaba Frisky le yena o mo sheba nako e telele. E ne e ka Frisky o na le seo a batlang ho se bua. “Frisky, ke lakatsa eka nna le wena re ka be re kgona ho qoqa” ha rialo Tshego. Empa Frisky a re feela ngao! mme a furalla Tshego. Tshego a hemela hodimo. A ipotsa hore na ho ne ho tla ba jwang haeba diphoofolo di ne di kgona ho bua. Jwale, ho e na le hore dintja di hobole, dikatse di ngaole mme dinonyana di tsweretse, di ne di tla kgona ho bua mme di bolele hantle hore na di batla eng. Tshego a keketeha ha a nahana ka sena mme a tseba hore le ka mohla seo se ka se etsahale. “Tshego?” Tshego a nyarohela hodimo ha a utlwa lebitso la hae, athe empa e le mme wa hae a eme monyako. O ne a rwetse katiba ya hae e mebalabala ya ha a lo qeta nako a le ka ntle. Yaba Tshego o a hopola hore ba ne ba ya khempong! “Tshego, na o pakile dintho tseo o di hlokang kaofela?” ha botsa Mme.

 “Ee Mme, ke ile ka qeta ho di paka maobane bosiu,” Tshego a bososela. “Ha re ye he!” ha rialo mme wa hae. “Ntate wa hao ke yane o ntsa paka dintho tsa ho qetela ka koloing.” Tshego o ne a tseba hore khempong ho tlo ba monate haholo. O ne a le bohelehele ba ho ya tseba dintho tse ngata ka diphoofolo tse phelang haufi le moo ho khempuwang teng. Lelapa la kena ka koloing mme ha ba ntse ba tsamaya, Tshego a bala metsotso ho fihlela ba fihla moo ho khempuwang teng. Sebaka sena sa khempong se ne se le setle haholo. Se ne se potapotilwe ke difate, mme Tshego o ne a tatetse ho ya hlahloba sebaka sena se setjha. “Ntate, na ha o ntse o hloma tente nka ya rwalla patsi bakeng sa ho tla besa mollo?” ha botsa Tshego. “Ke leqheka le letle leo, empa o se ke be wa ya hole. Ha ke batle o lahlehe ka hara difate tse ngata tsena,” ha rialo Ntate

. “Ho lokile!” ke Tshego eo a hweletsa a se a ntse a matha ho ya rwalla patsi. Empa kaha Tshego o ne a le bohelehele a bile a le botoutu mokgwa hae, a kenella harehare morung le ho hlokomela a sa hlokomele. A sheba ka tlasa makgasi, ka mora matlapa le hodimo difateng ho bona diphoofolo tsohle tse phelang moo. Ha Tshego a se a bokeletse ngatana ya patsi, a sheba moo a leng hona teng mme a hlokomela hore … o lahlehile! Jwale difate di ne di se di tshwana kaofela, mme o ne a tseba hore a ke ke a tseba hore na tsela e lebang khempong ke efe. E se kgale ha qala ho fifala, mme kgwedi e ne e le siyo. Tshego a dula fatshe, a iphina sekolokoto mme a se kgitlela tlase.

Na ebe o sa tla hlola a fumana batswadi ba hae? Yaba Tshego o utlwa mantswe a ntse a hweshetsa haufinyane. A kgaotsa ho lla mme a qamaka. Ebe batswadi ba hae ba kgonne ho mo fumana? Empa e ne e se batswadi ba hae. Ka pela hae ho ne ho eme pere e ntle le sephooko se mahlo a ditolo. “Molato keng na moshanyana? O ntso llelang?” ha botsa sephooko. Tshego a se dumele seo a se utlwang. Na kannete sephooko se qeta ho bua le yena? “O … o kgona ho bua?” Tshego a kokotletsa. Sephooko sa qaboha. “Hantle haholo, re kgona ho bua. Jwale re bolelle hle hore na ke hobaneng ha o le mong lefifing le lekana.” “Ke ne ke tlo rwalla patsi yaba ke a lahleha,” ha rialo Tshego. “O tlameha o lapile,” ha rialo pere. Mala a Tshego a korotla ho bontsha hore o fela a lapile! “Ema mona ke lo o latela ntho eo o ka e jang.” Ka ho rialo, pere a torota ho ya e lata. Sephooko a sala a lotile Tshego. Pere a kgutla a nkile lekala le nang le diapole tse tenya, tse kgubedu. Ka ho lapa hohle Tshego a ja diapole tse pedi ya ba o ikutlwa a le betere haholo. “Ke bone eka batswadi ba hao ba ka lehlakoreng lane,” ha rialo pere. “Tloo palama ka mokokotlong ke o ise ho bona.” Tshego a palama pere, yaba sephooko se tsorama lehetleng la Tshego. Mmoho ba tsamaya ka hara difate"

E se kgale ba fihla khempong. Tshego a jethema pereng mme a leboha diphoofolo tseo ka bobedi ka thuso ya tsona. “Na ke tla le bona hape?” a botsa. “Mohlomong,” ha araba sephooko mme ka mora moo diphoofolo tseo ka bobedi tsa dikella ka difateng. “Mme, Ntate!” ha hweletsa Tshego ha a mathela ho bona ho ya ba haka. Batswadi ba hae ba ne ba shebahala ba tshwenyehile. “Ke kopa tshwarelo hore ke tsamaile nako e telele, ke ne ke lahlehile. Empa ka lehlohonolo pere e ntle le sephooko se mosa ba nkgutliseditse ho lona. Na le ne le tseba hore diphoofolo di tseba ho bua?” Tshego o ne a sitwa ho thola! Mme wa hae le ntate wa hae ba ne ba thabetse ho mo bona hoo ba ileng ba shebana feela yaba ba a bosesela, ba ntano haka Tshego hape. Matsatsi a mmalwa hamorao, nako ya hore ba kgutlele hae ya fihla. Hang ha ba fihla lapeng, Tshego a matha ho ya batla moo Frisky a leng hona teng. “Dumela hle Frisky. Na o ne o ntlholohetswe?” ha botsa Tshego. Frisky a ikotlolla mme a ngaolela fatshe. “Ke tseba sephiri sa hao,” ha rialo Tshego, “mme ha o se o loketse, o ka qoqa le nna.” Frisky a hohla hlooho ya hae letsohong la Tshego mme a hlwella hodima serope sa hae. Tshego o ne a tseba hore Frisky o utlwisisitse sohle seo a se buileng!

Eba mahlahahlaha ka pale!

•  Na o kile wa lahleha sebakeng seo o sa se tsebeng? O ile wa ikutlwa jwang? O ile wa fumana lelapa leno hape jwang?
•  Na o nahana hore diphoofolo di a utlwisisa ha re bua le tsona? Hobaneng o nahana jwalo?
•  Ikgethele phoofolo e nngwe feela. Jwale ngola dipotso tse pedi tseo o neng o ka e botsa tsona haeba e ne e ka bua.
• Ngola sephetho se setjha sa pale ena. Nahana Frisky a buisana le Tshego. Frisky o ne a tla reng?