Khotsi vha ri Tumi a sale zwavhuḓi. “Ni ḓifare zwavhuḓi ṋamusi. Ni songo dzhena lufherani lwanga. Ni songo amba na Phaṱhu

Tshiṋoni tsha Pherothi.”  Tumi ha thetshelesi Khotsi awe. “Hurini,” hu amba Tumi. Phaṱhu Tshiṋoni tsha Pherothi tsha sa fhindule.

Hu na mini ngomu ha hoko ya Phaṱhu? Ndwevha i re na buse! Tumi a i phumula ya kuna a i lidza. “Hurini, muhulwane wanga,”

hu amba Phaṱhu Tshiṋoni tsha Pherothi, “Zwine na tama zwiraru ndi ndaela kha nṋe.” Thumbuni ya Tumi hu a vhavha. O ḽa

maḽegere manzhisa. “Tumi! A thi koni u dzhena, muṋango u khou hana u vulea.” Khotsi vho vhuya hayani. “Tumi, no amba na

Phaṱhu Tshiṋoni tsha Pherothi?”

Tumi o tshuwa. DZULI DZULI! DZULI DZULI! “Ndi tama ... Maḽegere aya a tshi nga ṱuwa oṱhe.” “Ndi tama ... Ndi na

maḽegere oṱhe shangoni.”  “Ndi tama ... “Tumi!” Khotsi awe vha lavhelesa nnḓa nga fasiṱere. Zwine vha khou vhona fhedzi

ndi lwanzhe. “No ita mini?” Phaṱhu Tshinoni tsha Pherothi tsha sea. “Tumi o tama arali vha tshi nga vha na miḽioni dza

dzirannda u itela uri vha vhe na nnḓu khulu na uri a kone u dzula lufherani lwawe. U tou vha a songo bula uri ngafhi!” Khotsi

awe a vho ngo takala. “A ni thetshelesi. Ni a levha sa onoyu. Hu dzulela u vha na vhufhura nga tshiṋoni itshi.” DZULI DZULI!

O eḓela mmbeteni wawe vhusiku honoho, Tumi a humbula, “Tshine nda tama tsha u fheleledza tshi fanela u vha tsha khwine.”

Phaṱhu Tshinoni tsha Pherothi tsha sea. “Tumi o tama arali vha tshi nga vha na miḽioni dza dzirannda u itela uri vha vhe na nnḓu

khulu na uri a kone u dzula lufherani lwawe. U tou vha a songo bula uri ngafhi!”

Madakalo a Nal’ibali

Zwine ha nga ambiwa nga hazwo

Ndi zwithu zwifhio zwiraru zwe na vha ni tshi nga tama u zwi ita? Ni vhona u nga Tumi a nga vha o guda mini nga murahu ha lutamo lwawe lwa vhuraru? Lutamo ndi mini? Lutamo ri lu sika kana u lu thoma hani? Ndi nnyi a no fhindula lutamo lwashu?

Tshifanyiso

Olani tshifanyiso zwiraru zwine na vha na lutamo lwa u humbela kha Phathu. 

U Vhala

Lavhelesani nga vhusedzi kha maipfi na tshifanyiso zwi re kha siaṱari ḽa u fhedza.  Lutamo lwa Tumi ya vhuraru ndi lufhio?  Shumisani tshifanyiso kha u wana zwidodombedzwa zwa zwe Phathu a nanga u fha Tumi.  Ni vhona u nga Tumi o ḓipfa hani musi a tshi sedza nnḓa nga fasiṱere?  Ni vhona u nga o ita mini tshi no tevhela?

U Ṅwala

Olani tshifanyiso tsha Tumi na Phathu tshi re na bulo ḽa mihumbulo ḽa muṅwe na muṅwe wavho. Kha bulo ḽa mihumbulo ḽa Tumi, ṅwalani lutamo lwawe lwa vhuraru, ni thome nga maipfi haya: Ndi na lutamo … Kha bulo ḽa mihumbulo ḽa Phathu, ṅwalani zwe a ṋea Tumi, ni thome nga maipfi haya: Ndi vhona u nga ndi ḓo fha Tumi …

Vhutsila

Shumisani khadibodo ya rolo ya thoiḽethipheipha kana rolo ya thavhula ya bammbiri khathihi na pennde, khokhi, guḽuu, mithenga, thishu ya muvhala kana bammbiri bwindi ḽa crépe kha u ita khwamba (pherothi) ya vhuṱolo/ manditi yaṋu. Rinani khwamba yaṋu dzina.

Kushumele

Toololani tshiṱori tshine khatsho muanewadendele ha vha inwi. Itani na u dzhenisa lutamo lwaṋu vhudzuloni ha zwiraru zwa Tumi.