Nobukhwebezane, kgošigatšana ya ka meetseng
Home | Written stories | Multilingual stories | Nobukhwebezane, kgošigatšana ya ka meetseng

Written stories

Nobukhwebezane, kgošigatšana ya ka meetseng

Author

Ka Luyanda Sikhakhane

Illustrator

Diswantšho ka Natalie le Tamsin Hinrichsen

Ngwaga le ngwaga ka December, e be e le nako ya moletlo wa Kwanzaa – nako yeo ka yona malapa a kopanago le go ipshina ka dijo a le mmogo le go abelana dimpho. Le gona ngwaga le ngwaga, pele letšatši le hlaba, Khwezi, Lubo le Malaika ba be ba tsoga gomme ba theogela nokeng. Ge ba le tseleng, ba be ba opela koša e bosana gomme ba ekga dimurubei.

Banenyana ba ba bararo ba be ba dula ba thabile, ka gobane ka letšatši le, ba tla hwetša kgošigatšana ya ka meetseng, Nobukhwebezane, a ba emetše nokeng. Ge ba dutše ba batamela nokeng, ba be ba kgona go kwa Nobukhwebezane a opela ka lentšu le lebosana:

“Maafrika tsogang … Letšatši la Kwanzaa le fihlile!

Re fana dimpho tše dibotse … re bontšhana lerato!

Etlang le dienywa, nama le mageu.

A re jeng, re keteke mmogo … bontšhanang lerato!”

Banenyana ba ba be ba dula ntlhaneng ya noka gomme ba theeletše koša yeo. Ke moka ge letšatši le hlaba, Nobukhwebezane o be a ba nea dišego tša go tlala ka merogo le dienywa gore ba ye gae le tšona.

Banenyana bao ba be ba goeletša ka gore, “Šala gabotse, Kgošigatšana ya ka Meetseng!” ge ba dutše ba kitimela gae gore batho ba motseng wa gabo bona ba lokišetše moletlo wa letšatši la Kwanzaa.

Eupša ka mehla go na le selo se se bego se tshwenya Nobukhwebezane. “Ke ipotšiša gore ke ka baka la eng banenyana ba ba sa nteboge ge ke ba nea merogo le dienywa?” gwa realo Nobukhwebezane a ipotšiša a ituletše a nnoši.

Kua motseng, batho ka moka ba be ba kgobokana legaeng la kgoši, ba apere diaparo tša mebalabala ya go taga. Ntle le dienywa le merogo ya go tšwa go kgošigatšana ya ka meetseng, batho ba motseng ba be ba etla le mabele le nama, gomme ba di apea ba le mmogo ge bana ba dutše ba raloka.

Ge batho ba motseng ba feditše go ja, ba be ba fana dimpho, ba opela le go bina. Batšofadi ba be ba šiedišana ka go anega dikanegelo tša bogologolo tše ba di ratago kudu.

Ka ngwaga o mongwe, ge letšatši la moletlo wa Kwanzaa le fihlile, Khwezi, Lubo le Malaika ba ile ba tsoga gomme ba kitimela nokeng go swana le mengwageng e mengwe, ba opela e bile ba tšama ba ekga dimurubei. Ge ba batametše nokeng, ba ile ba lemoga gore go na le bothata. Ba be ba sa kwe Nobukhwebezane a opela.

“Naa e ka ba e le gore Nobukhwebezane o sa robetše?” gwa botšiša Malaika.

“Mohlomongwe o a lwala,” gwa realo Khwezi.

“Mohlomongwe o lebetše gore lehono ke letšatši la Kwanzaa,” gwa realo Lubo.

Ge ba fihla nokeng, Nobukhwebezane o be a se gona

 

                                                           

Gateetee, seetša se ile sa ba phadimela ka mahlong. Ke moka gwa kwagala lentšu le legolo la go tšhoša le re, “Motho ofe goba ofe ge a newa selo, o swanetše go leboga! Seo ke mekgwa e mebotse!” Ke moka seetša seo se ile sa timelela, gwa šala feela seetša sa letšatši la go hlaba dithabeng. Banenyana ba ile ba swaba kudu ge ba lemoga gore go na le se ba lebetšego go se dira.

“Ga nke re leboga Nobukhwebezane ge a re nea dimpho tša moletlo wa Kwanzaa! Re dula re tloga ka go akgofa,” gwa realo Lubo a nyamile.

Ka dipelo tše bohloko, banenyana ba ba ile ba boela gae ba se na maatla.

“Re yo botša batho goreng ge re fihla motseng re lekeleditše diatla?” gwa botšiša Malaika.

Khwezi o ile a retologela go bagwera ba gagwe gomme a re, “Bagwera, … re swanetše go boela morago re yo kgopela tshwarelo go kgošigatšana ya ka meetseng.”

“Eupša Nobukhwebezane ga a sa nyaka go kwa selo ka rena. Ga a sa nyaka go re bona!” gwa realo Lubo a se na kholofelo.

“Nna ke dumelelana le Khwezi,” gwa realo Malaika. “Re swanetše go boela morago re yo kgopela tshwarelo. Le ge re ka se hwetše Nobukhwebezane nokeng, re ka tlogela molaetša go dihlapi gore di šale di mmotša.”

“Leo ke leano le lebotse,” gwa realo Lubo, a thoma go thaba. “Ke na le leano le lengwe. Ge re boela morago nokeng, re ka tšama re ekga dimurubei gore re yo di nea Nobukhwebezane e le mpho.”

Banenyana bao ba bararo ba ile ba kga dimurubei gomme ba tlatša mokotla. Ba ile ba thoma go myemyela ge ba dutše ba kitimela nokeng gape. Ge ba dutše ba batamela nokeng, ba ile ba kwa koša e bosana yeo ba e tsebago gabotse:

“Maafrika tsogang … Letšatši la Kwanzaa le fihlile!

Re fana dimpho tše dibotse … re bontšhana lerato!

Etlang le dienywa, nama le mageu.

A re jeng, re keteke mmogo … bontšhanang lerato!”

“Nobukhwebezane o boile! Kgošigatšana ya ka meetseng e boile!” ba realo ka go goeletša, ba kitimela ntlhaneng ya noka.

Nobukhwebezane o be a dutše leswikeng kgauswi le ntlhana ya noka, a myemyela.

“Kgošigatšana, o re swarele gore re be re sa go leboge ge o re nea dimpho tša dienywa le tša merogo!” gwa realo Malaika.

“Ee, Nobukhwebezane, re kgopela tshwarelo. Hle re swarele,” gwa realo Khwezi a phophotha.

“Kwanzaa ke nako ya go fana dimpho. Lehono re go swaretše mpho!” gwa realo Lubo, a nea Nobukhwebezane mokotla wa go tlala ka dimurubei.

Nobukhwebezane o ile a lebelela ka mokotleng gomme a myemyela. “Dimurubei tše di bonala di le bose kudu. Ke a leboga, bagwera!”

“Gape re a leboga, Kgošigatšana, bakeng sa dimpho tše o bego o dutše o re nea tšona ngwaga le ngwaga ka letšatši la Kwanzaa. Re a leboga,” gwa realo Malaika ka dihlong.

“Bagwera ba ka, … Kwanzaa ke nako ya go fana dimpho, ya lethabo, khutšo le lerato! Batamelang, ke nyaka go le ruta koša e mpsha!” Ke moka Nobukhwebezane o ile a opela a re:

“Ka mehla le leboge, ka mehla le bontšhe lerato gomme le tla newa dilo!

Ka mehla le leboge, ka mehla le bontšhe lerato gomme le tla newa dilo!

Ka mehla le leboge, ka mehla le bontšhe lerato! Dilo tše di bohlokwa ka mehla!”

“Bjale, kitimelang gae,” gwa realo Nobukhwebezane. “Nako e ja ke magotlo! Tšeang dienywa ke tše le merogo. Batho ba le emetše.”

 

                                       

 

“Re a leboga, Kgošigatšana ya ka Meetseng. Re a leboga, Nobukhwebezane!” gwa realo banenyana.

“Le sepeleng gabotse! Ipshineng ka Kwanzaa!” gwa goeletša Nobukhwebezane.

“Le wena Kgošigatšana! Re a leboga!” gwa goeletša banenyana.

Ge banenyana ba ba fihla gae, batho ba motseng ba be ba šetše ba ba emetše. “Re a leboga, banenyana. Go bonala le tlile le dienywa tše dintši le merogo e mentši go feta mengwageng e mengwe. Re a leboga!” gwa realo kgoši ya motse.

Gebanenyana bao ba ekwa mantšu ao, ba ile ba lebelelana … ke moka ba myemyela. Ba ile ba bona gore Nobukhwebezane o ba swaretše. “Re a leboga, Kgošigatšana,” ba realo ka go sebaseba.

                                                  

Dira gore kanegelo e be le bophelo!

Naa lapa la geno goba batho ba motseng wa geno ba tšea karolo moletlong woo ka go kgethega e lego wa Afrika goba Afrika Borwa? Moletlo woo o bitšwa eng, gona go ketekwa eng?
Gantši moletlong woo go ba le mehuta efe ya dienywa le merogo? Terowa tše dingwe tša dienywa tšeo le merogo.
Itirele koša yeo go yona o lebogago dilo tše dibotse tšeo o di hwetšago letšatši le letšatši.