Hosi Chukele na Awande, mubaki
Home | Written stories | Multilingual stories | Hosi Chukele na Awande, mubaki

Written stories

Hosi Chukele na Awande, mubaki

Author

Tsariwile hi Ayanda Hlatshwayo

Illustrator

Kombisiwile hi Chantelle na Burgen Thorne

Ku tshame ku va na hosana leyi a va ku i Chukele. Hosi Chukele u thyiwile vito leri hikwalaho ka ku rhandza ka yena swakudya swo nyanganya ku fana na makhekhe, mabisikiti, thatsi, tidonati na phudin’i. Hosi Chukele a onhiwile lero a nga koti ku avelana ni vana van’wana swakudya swa yena leswo nyanganya etikweni.

“Ku hava loyi a dyaka makhekhe ya mina! Wa swi twisisa, Mary? Walowo i nawu!” Ku vula Hosi Chukele eka mubaki wa le vuhosini. “Makhekhe, mabisikiti na tithatsi hikwaswo i swa mina na mina ntsena.”

Siku rin’wana, mubaki un’wana wo hlamarisa o tshuka a humelerile etikweni. U sungurile ku phakela swilayi swa makhekhe na mabisikiti eka vana hinkwavo. Loko Hosi Chukele a twa hi leswi, u hlundzukile kutani a rhumela varindzi va yena ku ya khoma mubaki va n’wi tisa eka yena.

“Hikwalahokayini u nghena etikweni ra mina u nyika vana swo nandziha. Leswi swi lwisana na nawu!” ku bokoloka Hosi Chukele a hlundzukile.

“Hosi ya mina. Ndza tisola swinene. Ndzi kombela ku lulamisa xihoxo xa mina hi ku bakela wena ntsena,” ku hlamula mubaki loyi vito ra yena a ku ri Awande. “Ndzi ta ku bakela swo nandziha siku rin’wana na rin’wana. Leswi ndzi swi bakaka swihlawulekile swinene. U fanele ku dya swakudya leswi swi hela hi siku.”

“Ina, ndzi ta swi kota ku heta swakudya leswo nandziha hi siku!” ku vula Hosi hi makolo.

“Swi kahle,” ku hlamula Awande hi n’wayitelo.

Hikwalaho, mixo wun’wana na wun’wana, Hosi Chukele a kuma switshongo leswi bakiweke, leswi a swi mitetela kunene. Loko masiku ma karhi ma famba, switshongo swi ya swi tikomba swi nandziha na ku kula. Hosi Chukele a tsakile swinene, naswona a heta makhekhe lamo nandziha, mabisikiti na tithatsi a nga avelananga hambi xipetlunyana xitsongo na vana va le tikweni.

Kambe loko switshongo swi ya swi karhi swi kula na ku kula, u kumile lesi Hosi Chukele waku a nge he swi koti ku swi heta. A fanele a swi tumbeta eka ndhawu ya le xihundleni xa ntsindza leswaku Awande a nga swi tivi leswaku a nga ha swi koti ku heta switshongo masiku hinkwawo.

Endzhaku ka mavhiki matsongo, Hosi Chukele a fanele a tumbeta switshongo swo tala lero a swi nga ha ringani eka ndhawu yo fihlela eka yona. Kutani, a vitana malandza ya yena na Mary, mubaki wa le vuhosini, kutani a va lerisa ku ya cukumeta swin’wana swa switshongo leswi.

“Tiyisisani leswaku Awande a nga mi voni loko mi endla leswi,” a lerisa.

Kwalaho, mixo lowu landzelaka Mary na vatirhi lavan’wana va tekile switshongo leswi a swi sele va ya swi lahla enhoveni endzhaku ka ntsindza. Kambe nchumu wo hlamarisa wu humelerile vusiku byebyo, loko hinkwavo va ha etlele, switshongo hinkwaswo leswi a swi cukumetiwile enhoveni swi humelerile entsindza!

Mixo lowu landzelaka, Awande, mubaki, u fikile na switshongo leswo tsokombela kutani a koxa ku vona Hosi Chukele.

“Xana u anakanya leswaku a ndzi nga swi tivi leswaku u cukumetile switshongo swa mina? Xana a wu pfumelanga leswaku u ta dya u heta switshongo hinkwaswo hi ku pela ka dyambu rero? Ndzi ku tshimyile emasungulweni leswaku switshongo swa mina swi hlawulekile na leswaku u fanele ku heta xin’wana na xin’wana,” ku vula Awandle a hlundzukile.

Hosi Chukele a sungule ku tela hi ku chava naswona khwiri ra yena a ri sungula ku vabya, kambe yena u yile emahlweni a dya na ku dya kufikela loko a heta leswi a swi sele ku katsa na leswi Awande a tile na swona siku rero.

“A ndza ha tiphini hi switshongo,” ku vula Hosi Chukele hi siku leri landzelaka loko Awande a fika na switshongo swa siku rero.

“Xitshembiso i xitshembiso, Hosi ya mina,” ku vula Awande.

Hosi a yi languteka yi tsanile. “Xana ndzi nga endla yini ku ku yimisa ku ndzi bakela switshongo masiku hinkwaswo?” ku vutisa Hosi Chukele.

“Va ri hi wena Hosi Chukele hikuva u rhandza swilo swo nyanganya. Ina, hikwalaho ka milawu ya wena, vana lavan’wana a va ku tivi ku nyanganya,” ku hlamula Awande. “Hikwalaho, u fanele u dya na ku dya switshongo, ku kondza loko milomo ya vana yi nyanganya.” Hi marito yalawo, mubaki a hundzuluka a huma entsindza, a siyile khekhe lerikulu lero nandziha leswaku Hosi Chukele a ri dya.

Hosi Chukele a anakanya lero na anakanya hi leswi Awande a nga ha ku swi vula kambe a nga swi twisisanga. Xana milomo ya vana yi ta nyanganya njhani loko ku ri hi yena a ri yexe a dyaka switshongo swa Awande? Kwalaho, hosanna yi fambafambile exirhapeni laha a ku miyerile. A lava ku anakanya hi ndlela ya ku yimisa Awande ku tisa switshongo swo nyanganya eka yena siku na siku.

Loko a ri karhi a fambafamba, bolo ya milenge yi hahile khumbi ra xirhapa kutani yi nghena enhoveni. Lexi nga landzela a ku ri jaha ra misisi yo javaringa loyi a ta ku ta teka bolo. Loko a vona Hosi Chukele, u lavile ku wa hikwalaho ka ku chava.

“Hosi ya mina, ndza tisola. Ndzi tile ntsena ku ta teka bolo,” ku vula jaha lero chuha.

Hosi Chukele a ha khomekile hi ku anakanya hi kungu ra ku yimisa switshongo swo nyanganya lero a rivale na ku kariha.

“U nga si teka bolo ya wena,” a vula, “ndzi kombela u ndzi byela leswaku i yini lexi xi nga endlaka leswaku nomo wa wena wu nyanganya.”

“Swilo leswi nga endliwa hi chukele, Hosi ya mina,” ku vula jaha leritsongo hi tingana. “Makhekhe na tidonati na mabisikitsi – swilo hinkwaswo leswi hi nga pfumeleriwiki ku swi dya.”

Jaha leritsongo a ri tikomba ri tsanile loko ri vula leswi kufikela loko Hosi Chukele a tela hi tingana. Rosungula, a vona hilaha a ri na makwanga hakona. A ri na switshongo swo nandzhiha swo tala leswi a nga ha tiphini hi swona, kambe vana va le tikweni a va se tshama va natswa nchumu wo nyanganya ku ringana nkarhi wo leha, leha.

Hosana yi hatlisile yi tlhelela entsindza kutani yi rhuma vatirhi ku landza Awande.

“Awande,” a vula, “A ndzi ri na makwanga na ku va xiphunta. Ndzi lava ku va na nkhuvo na vanhu va le tikweni. Ndzi kombela u bakela vana na vatswari va vona switshongo swa wena. Kusuka namuntlha, un’wana na un’wana a nga dya swilo swo nyanganya loko a swi lava.

Awande a n’wayitela. “Hi mbilu yo basa, Hosi ya mina!” a vula, kutani a baka makhekhe yo saseka na ku nandziha swinene, mabisikiti na tithatsi leswi vanhu va le tikweni a va nga si tshama va swi vona kumbe ku swi nantswa. Kutani va dya lero na dya kufikela laha va nga enela.

Mixo lowu landzelaka, Awande, mubaki, u nyamalarile a nga ha kumeki. Hosi Chukele u yile emahlweni ku va na mikhuvo na vanhu va tiko – kambe sweswi yena na Mary va tibakela hi voxe.