Vusiku byin’wana, Jay u pfukile kutani a vona rivoni leri a ri vangama ematilweni. A ku ri na nchumu lowu a wu haha hi ku hatlisa wu kongomile efasitereni. Hi xihatla,wu yima. Rivanti ri pfuleka, kutani xiharhi lexo hlekisa xi huma. “Arp! Ahee, vito ra mina ndzi Goggles. Arp,” ku vula xivumbiwa. Jay a honokile. “Arp! Xana wa ndzi twa? Xana u kota ku vulavula,” Arp! Goggles a vutisa. Jay u ringetile ku vulavula kambe rito ri nga humi. “Arp! Xana u nga ndzi byela i yini – arp! – leswi?”

Goggles a khomile beke ya pulasitiki, bodhlele ra pulasitiki na thini ro va hava nchumu. “Swi mila Misava hinkwayo. Swi kona emisaveni na emilambyeni na ku phaphamala elwandle. Swi lulamerile ku dyiwa?” Xiharhi xi ringetile ku luma bodhlele. “E-e, u nga dyi xexo! I pulasitiki!” Rito ra Jay a ri ri henhla na ku twala kahle nakambe. “Vanhu va lahlela thyaka ra vona eswitarateni, naswona ri hahela emilambyeni kutani ri phaphamalela elwandle.

Mikarhi yin’wana tihlampfi na mafutsu swi anakanya leswaku i swakudya, kutani swa swi dya ivi swi fa. Pulasitiki na nghilazi na thini swi tshama nkarhi wo leha, leha, hikwalaho misava na milambu na lwandle na tibichi swi tele hi thyaka.” Goggles a languteka a tsanile. “Xana swi nga va njhani … arp! … loko ndzo teka thyaka leri ndzi ya na rona exibakabakeni? Ndzi nga endla pulanete leyintshwa ya mina leswaku ndzi tshama eka yona naswona Misava yi ta basa nakambe naswona tihlampfi a ti nge he dyi tipulasitiki. Arp! Xana leswi i mianakanyo ya kahle?” “Ina,” ku vula Jay.

Goggles a tlulela endzeni ka xibamubamu. “Arp! Loko u ndzi lava, huwelela vito ra mina kanharhu,” Goggles a vulavula loko xibamubamu xi ri karhi xi famba.” Jay a languta xibamubamu loko xi ri karhi xi ya emalembelembeni. Xi kukula thyaka leri a ri ri ri eswitarateni, emilambyeni, hambi tibichini na le lwandle. Hi siku leri landzelaka, un’wana na un’wana u pfukile eka Misava leyintshwa yo vangama, Misava leyintshwa leyi vangamaka. A ku ri hava thyaka hinkwakonkwako. Mati layo basa, switarata leswi baseke, hinkwaswo leswi baseke. Un’wana na un’wana a rhandza Misava leyi Baseke. saseka.

Va ta titwa va tsakile emilorhweni lero va ta lava ku ya emahlweni va endla swilo leswi loko va pfuka. Arp.” Leswi hiswona leswi nga humelela. Goggles u rhumerile xo basisa xa nsuku leswaku xi phaphamala emilorhweni emisaveni hinkwayo. Vusiku byebyo, mamiliyoni na mamiliyoni ya vanhu va lorhile va ri karhi va endla swilo leswi hlayisaka swihlahla na masimu na tintshava na milambu na tibichi na malwandle. Va titwile va tsakile na ku rhula emilorhweni ya vona. Loko va pfuka, va fambile ku ya endla hi ndlela leyi a va lorha hakona. Kambe ku hava loyi a nga cinca leswi a va hanyisa xiswona.

A va ha cukumeta thyaka eswitarateni. Hi nkarhi wutsongo hi ntiyiso, switarata na milambu na tibichi a swi languteka kutlula khale. Jay u tekile xiboho xa ku vitana Goggles ku ta pfuna. “Goggles, Goggles, Goggles! Misava yi le khombyeni nakambe!” ZAP! Xibamubamu xi humelela. “Arp! Sweswi ndzi ta ndzi ta ringeta norho wa mina wo basisa,” Goggles a byela Jay. “Un’wana na un’wana wa le Misaveni u ta lorha a ri karhi a rhwalela thyaka, arp! na ku byala mirhi, arp! na ku vuyelerisa, arp! na ku endla hinkwaswo leswi endlaka leswaku Misava yi 

Swo tsakisa hi Nal’ibali

Mianakanyo yo bula hayona

Xana ku thyakisa swi endla yini eka mbango wa hina? Xana u nga endla yini ku hlayisa mbango wa hina?

Xifaniso

Dirowa xifaniso ku kombisa leswi u ehleketaka leswaku nkungwa wo tshwuka wu fana na swona loko wu ri karhi wu haha emisaveni hinkwayo.

Ku Hlaya

Hlaya nakambe ndzimana laha Jay a hlamuselaka hilaha malakatsi ya fikaka ha kona emilambyeni na malwandle ya hina, na tibichi ta hina. Vumba dayagiramu ku komba hilaha leswi swi endlekaka ha kona. Dirowa swifaniso leswitsongo, swo leburiwa na minseve exikarhi ka swifaniso.

Ku Tsala

Tsala xitsalwana xa phephahungu hi tindlela to hambana leti Goggles yi pfunaka ku endla Misava yi saseka nakambe. U nga rivali ku nyika xitsalwana nhlokomhaka yo koka mahlo! Dirowa xifaniso xo fambisana na yona.

Ntirho wa vutshila

Tirhisa nakambe swilo ku fana na swikotikoti, thikhontheni ta pulasitiki na mabokisi ya makhadibodo leswi talaka ku cukumetiwa. Swi khavisi u tirhisa phepha, swo hatimisa, pende na/kumbe tikhirayoni no swi hundzuluxa ku va swilo leswi wena na swirho swin’wana swa ndyangu mi nga swi tirhisaka, ku fana na swo khoma tipensele, tivhasi na tikhontheni to hlayisela kona. Endla phositara leyi nga na nchumu wun’we kumbe yimbirhi yo komba hilaha hi nga hlayisaka mbango.