UMulalo wayekwazi ukukhuluma nezilwane. Wayekwazi nokuzwa isilwane ngasinye FUTHI izilwane nazo zazikwazi ukumuzwa uMulalo uma ekhuluma.
Ngenkathi esahamba ngelinye ilanga, uMulalo wadlula eduze nesidleke senyoni.
“Ake usisize,” kwasho izwi elincanyana ngaphakathi esidlekeni, “kunenyoka la futhi izama ukusidla.”
UMulalo walunguza ngaphakathi esidlekeni wabona ngempela, inyoka eyayizithandele emaphuphini amahlokohloko amathathu. Umlomo wenyoka wawuvulekile seyilungele ukuwasobozela. UMulalo wakhipha inyoka wayitshinga le phesheya komgwaqo.
“Hhaaaaaayi,” kumemeza inyoka, ngenkathi iphezulu emoyeni yaye yayothi bhalakaxa esikhotheni.
“Siyabonga,” kusho amahlokohloko, “asisoze sakukhohlwa lokhu.”
Ngezansana kwalapho emgwaqweni uMulalo wedlula esingezansi esimvukumvuku esinsundu, okwakungesesambane, silunguze esidulini sezintuthane.
“Sicela usisize,” kwasho amakhulu ngamakhulu amazwi amancanyana, “kunesambane lapha, futhi sibhidliza isiduli sethu!”
“Hheyi,” kusho uMulalo, ethinta isambane emhlane, “ngicela uyeke lezi zintuthane bandla, ubhidliza ikhaya lazo.”
“Kulungile,” kwasho isambane, siphuma esidulini, sasho sagijima sayosithela ehlanzeni.
“Siyabonga,” kusho zonke izintuthane kuMulalo, “asisoz sakukhohlwa lokhu.”
UMulalo waqhubeka nohambo lwakhe masisha wafika emfuleni.
“Siza bo,” kwasho izwi elalivela osebeni lomfula. Lapho uMulalo ebuka, wabona inhlanzi ilele esihlabathini. “Ngicela ungiphindisele emanzini,” kwasho inhlanzi, “izimuzimu elidala elinenhliziyo embi lingishiye lapha, angikwazi ukuphefumula emhlabeni owomile.”
UMulalo wabuyisela inhlanzi emanzini. GXUMBU!
“Ngiyabonga,” kusho inhlanzi, “angisoze ngakukhohlwa lokhu.”
UMulalo waqhubeka ehamba emgwaqweni owawuya komunye umfula. Wayengakabiphi lapho ezwa: BHADLA! FAHLA! DIDLI! Izimuzimu lalihamba ligxoba ezihlahleni! UMulalo walibona lihlala phansi phakathi nomgwaqo - DEKLE! Izimuzimu lalilikhulu kangangokuthi uMulalo wavele wabona nje ukuthi ngeke akwazi ukudlula kulona.
“Sawubona,” kwasho uMulalo, “ngicela usuke endleleni?”
“Unayo imali?” kubuza izimuzimu.
“Cha,” kusho uMulalo.
“Hhayi-ke, angiyi ndawo ngaphandle kokuthi kube khona onginikeza kona,” kwasho izimuzimu. “Mhlawumbe ungake uzame ukungihlekisa. Uma ungitshela ihlaya, ngizokudlulisa.”
Ngakho-ke uMulalo waxoxela izimu ihlaya. Lalimayelana nenkawu nendlulamithi, kodwa lalingahlekisi, ngakho-ke izimu alihlekanga.
“Kuzofanele wenze okunye,” kusho izimu. “Ake ngicabange. Uyasibona lesiya sihlahla somkhomo laphaya?” UMulalo wanqekuzisa ikhanda. “Ngikhelele umdumba laphaya esicongweni salesiya sihlahla,” kwasho izimu, “mhlawumbe-ke ngingakudlulisa.”
UMulalo wazama ukugibela esihlahleni, kodwa isiqu saso sasishibilika kakhulu ngakho wangakwazi ukubambelela kahle. Kwathi engazelele, kwadlula okuthile kundiza ekhanda lakhe.
“Singakusiza thina,” kwasho amahlokohloko amathathu amancane abehlangane nawo ngaphambilini. Amahlokohloko anekhono elikhulu lokwenza izinto. Aqoqa utshani nemihlanga enza intambo ende. Alengisa intambo esicongweni sesihlahla eside.
“Ngiyabonga,” kwasho uMulalo, wagibela entanjeni wawuthola umdumba womkhomo esicongweni sesihlahla.
“Hhayi akulunganga lokho,” kwasho izimuzimu, lithatha umdumba. “Wenze ubugebengu.”
“Ngisizwe abangani bami,” kusho uMulalo. “Akubona ubugebengu lobo. Sengingadlula manje?”
“Empeleni, cha,” kusho izimuzimu. “Bekulula kakhulu lokhu. Uyazi ukuthin? Uyabubona lobuya tshani laphaya?” UMulalo wanqekuzisa ikhanda. Izimuzimu lakhipha isikhwama sikabhontshisi lawusakaza kubo bonke utshani. “Cosha wonke lo bhontshisi wami ngaphambi kokuba ngibale ngifike emashumini amabili, ngizobe sengikudlulisa-ke,” kwasho izimuzimu linsinsitheka lihleka. “Ake sibone abangani bakho bekusiza phela.”
Ngakho uMulalo waya kulobo tshani waqala ukucosha ubhontshisi wezimuzimu.
“Sizokusiza,” kwasho amazwi angamakhulu ngamakhulu otshanini. UMulalo wabuka phansi wabona izintuthwane eziningi.
“Ngiyabonga,” kusho yena, emamatheka. Ngosizo lwezintuthane, uMulalo waqoqa wonke ubhontshisi ngaphambi kokuba izimuzimu lifike naseshumini nambili! Wanikeza izimu ubhontshisi walo.
“Kungani amahlokohloko nezintuthane zikusizile?” kubuza izimuzimu, libukeka lididekile kakhulu.
“Ngoba zingabangani bami, abangani benza lokho – bayasizana,” kusho uMulalo.
“Kulungile, nasi isivivinyo sokugcina,” kusho izimuzimu. Lacosha itshe elibomvu laliphonsa ekujuleni komfula. “Hamba ulilande,” lasho ligigitheka.
UMulalo wabuka phansi emfuleni. Kwathi pheshe okusasiliva kwase kuqhamuka inhlanzi emanzini. Emlonyeni iphethe itshe elibomvu.
“Ngiyabonga,” kusho uMulalo. Wanikeza izumuzumu itshe elibomvu.
Izimuzimu lavele lakhala. “Ngifisa sengathi name izilwane zingangisiza njengoba zisize wena,” kwasho izimuzimu. “Ngiwumuntu omubi futhi akekho umuntu owenza okushiwo yimina. Mhlawumbe kufanele ngizame ukuba njengawe.”
UMulalo wawola izimuzimu wahamba wayosithela esikhotheni. Kusukela ngalelo langa, izimuzimu layeka ukuba nenhliziyo embi yize noma lalingakwazi ukukhuluma nezilwane njengoMulalo, kodwa laba umngane nazo zonke futhi lalizisiza nanini lapho kudingeka usizo.
