Phama a ri na ndoho ya vele. Manana a nga swi tivi leswaku i ndoho ya masingita. “Siku rin’wana, ndoho leyi yi ta phamela tiko,”

ku vula Phama Manana a hleka.  Phama u byarile ndoho ya yena kutani yi kula, yi kula swinene.

Yi kulele ehenhla swinene, kutani yi nyamalala emapapeni. “Ndzi ta khandziya ndzi ya fika kwale henhla,” ku vula Phama.

Tatana a hlekula. 4 5 Dyirito ledyikulu dyi bokoloka. “Nuhwetela-tshutela-hlekelela-humesa moya! Ndzi twa risema ra ngati ya

xihlangi!” A ku ri xihontlovila xa nsele. “Ndzi khomi loko u swi kota,” ku hlekula Phama. Phama u vonile nkwama wa masingita.

Endzeni a ku ri na nsuku lowu tiko a ri nga se tshama ri wu cela. Phama u vonile muyembeleri wa masingita.

A tiva tinsimu hinkwato leti tiko a ri nga se tshama ri ti yimbelela. Phama u vonile na galankuna ra masingita.

A ri tshikele mandza ya nsuku yo ringanela un’wana na un’wana. “N’wina ndzi ta mi vuyela na rifuwo,”

Phama a huwelela Kokwani le hansi. Kokwani a koka moya. Phama u tshovile xifaki lexi nga vupfa eka bembele.

A xi oxa endzilweni. A n’okisa botere ehenhla ka tindoho ta nsuku kutani a hundzisa risema ri ya ehenhla ka tinhopfu ta

xihontlovila. “Ndzi tiseli xixokolameno xa mina lexikulu,” ku huwelela xihontlovila. Kambe Phama se a nyamalarile.  

Xikan’we na nkwama. Na muyimbeleri. Na galankula. Ku katsa na xifaki a swi nyamalarile. Phama a ri tsemile ri wela ehansi,

wa swi vona.Phama na ndoho ya vele.

Swo tsakisa hi Nal’ibali

Mianakanyo yo bula hayona

Swi lulamile kuva Phama a teka xicelwa lexikulu a nga kombelangi? Hikokwalaho ka yini swi ri tano/hikwalaho ka yini swi nga ri tano? Xana u ehleketa leswaku Phama u ta endla yini hi nkwama lowukulu wa xicelwa na xiyimbeleri? Xana a wu ta va u endle yini swo hambana loko a wu ri Phama?

Xifaniso

Dirowa xifaniso xa wena xa Phama na xihontlovila xo nyangatsa lexi kombisaka hilaha xihontlovila xi nga kula ha kona.

Ku Hlaya

Vana fokisi ra marito! Langutisa swinene eka ntsheketo. Xana u nga kuma swilo leswi Phama kumbe xihontlovila xo nyangatsa xi swi nuheteleke, xi swi voneke kumbe ku swi nantswa?

Ku Tsala

Anakanya leswaku Phama u tsala eka dayari ya yena siku leri a nga khandziya ehenhla ka xitlati xa mavele. U nga sungula hi ndlela leyi: Eka Dayari, A wu nge vhumbi leswi humeleleke namuntlha …

Ntirho wa vutshila

Hlayisa mikhuhle ya swifaki leswi u swi dyeke. Veka tipende ta mihlovo yo hambana eka tikhontheni titsongo. Peta mikhuhle ya swifaki ependeni, kutani u yi tirhisa ku kandziyisa tiphatheni to hambana na swivumbeko ephepheni.

Encenyeta

Anakanya leswaku u xihontlovila xo nyangatsa. Jikajika ku fana na leswi a nga swi endlaka u ri karhi u ku “Nuhwetela-tshutela-hlekelela-humesa moya! Ndzi twa risema ra ngati ya xihlangi!” hi rito lerikulu, ra matimba.