Ni muṱuku nga maanḓa
Home | Written stories | Multilingual stories | Ni muṱuku nga maanḓa

Written stories

Ni muṱuku nga maanḓa

Author

Muṅwali ndi Dorothy Dyer

Illustrator

Zwifanyiso nga Magriet Brink na Leo Daly

Listen to the story here

Mma Tau vho vha vha tshi khou vhuya hayani! Ho vha ho no fhela tshifhinga tshilapfu vho ṱuwa vho ya u guda nahone muṱa wo vha u tshi vho vha ṱuvha. Vhathu vhoṱhe vho vha vho takala. Fhedzi Thapelo, ṅwana wa lupedzi, ndi ene we a vha o takala u fhira vhoṱhe.

 

Nga ḓuvha ḽe Mma Tau vha vha vha tshi ḓo swika ngaḽo, muṱa wo fhedza matsheloni oṱhe u tshi khou ita ndugiselelo. Ḓuvha ḽo vha ḽo ṱavha. Thapelo o vha a tshi khou raha bola yawe hatsini. O vha a tshi khou ṱoḓa u sumbedza mme awe nḓila ye a khwinisa ngayo u rala bola u bva tshee vha guma u mu vhona. “Bless, gavhani,” a vhidzelela mmbwa. Fhedzi Bless ya sokou sedza bola ya dzhena nḓuni.

 

Thapelo a tevhela mmbwa nahone a ya u ṱoḓa khaladzi awe muhulwane, Refilwe. Refilwe o vha e DJ. O vha a tshi funa fesheni lwe a vha a tshi ambara mangilasi a ḓuvha ngomu nḓuni. Refilwe o vha e kamarani yawe a tshi khou dzudzanya muzika une a ḓo u tamba musi Mma vha tshi tou kwaṱa vothini ḽa nga phanḓa. “A thi nga ḓo tamba houḽa muzika wa rap une vha dzulela u vhilaela ngawo,” a ralo Refilwe. “Ṋamusi ri ḓo pfa muzika zwa jazz fhedzi. Ndi ḓo u lidza nga nḓila ine Mma vha u funa ngaho.” A bvula mangilasi awe a ḓuvha nahone a sinyedza Thapelo. “Khamusi ni nga tshina na Mma.”

 

Nga murahu ha zwenezwo Refilwe a dzhenisa zwithu zwa u thetshelesa nḓevheni nahone a thoma u tendelana nga ṱhoho na mubvumo wa muzika.

 

“Ndi nga ni thusa?” hu vhudzisa Thapelo.

 

“Mini?” a ralo Refilwe, a tshi khou bvula zwithu zwa u thetshelesa nḓevheni. “No ri mini?”

 

“Ndi nga ni thusa?” Thapelo a huwelela.

 

“A zwi vhuyi zwa ṱoḓa uri ni huwelele,” Refilwe a ralo. “Ndi kona u ni pfa zwavhuḓi.” Nga murahu ha zwenezwo a dzungudza ṱhoho. “Hezwi zwoṱhe zwi kha khomphyutha, Thapelo. Nga zwenezwo, a thi ṱoḓi thuso. Ni muṱuku nga maanḓa.

 

Thapelo a ṱuwa a ya u ṱoḓa mukomana wawe, Saul. O vha e khishini a tshi khou baka iṅwe ya khekhe dzawe dzo khetheaho vhukuma. Tshifhinga tshoṱhe musi hu tshi vha na tshiitea tsho khetheaho, Saul o vha a tshi baka khekhe. Nga ḓuvha ḽa Thapelo ḽa mabebo ḽine ḽa kha ḓi tou bva u pfuka, o vha o baka khekhe ya tshokoleithi a ṋuṋedza maḽegere a Smarties nga nṱha.

 

 

Saul o vha o ambara fasikoṱi ya mitalo nahone a tshi khou rithelela suko ḽa khekhe kha mudzio muhulwane.

 

“Heyi ndi khekhe ya tshikavhavhe,” u vhudza Thapelo. “Mma vha a i funesa.”

 

“Ndi nga ni thusa?” hu vhudzisa Thapelo.

 

“Hai,” a ralo. “Habe no vhuya na pwasha kumba. Zwi nga si ite Thapelo. Ni muṱuku nga maanḓa.”

 

A ya u ṱoḓa muṅwe khaladzi awe, Mampotoko, we a vha a tshi khou khavhisa kamarani ya u dzula. Ho vha hu na ngeḓane dza mabammbiri na mabaḽoni. “Ndi nga ni thusa?” a vhudzisa.

 

“Dzhiani, kha ri vhone arali ni tshi nga kona u vhudzulela muya,” a ralo a tshi khou ṋea Thapelo mabaḽoni. A dzhia ḽitswuku a thoma u vhudzulela muya. A lingedza lunzhi lunzhi, fhedzi a kundelwa u vhudzulela muya wo eḓanaho khaḽo.

 

“Nṋe ndo balelwa ngoho,” a amba o ṱungufhala. “Nḓi muṱuku nga maanḓa.”

 

Ndi izwi-ha Thapelo a tshi ṱuwa a ya u ṱoḓa Baba. Vho vha vho dzula kha tshidulo ṱafulani, vha tshi khou putela vhulungu ha Mma. “Hovhu vhulungu ho itwa nga mivhala ine vha i funesa,” vha ralo. “Muvhala wa phephuḽu na mudala. Ho naka, ’thi?”

 

Thapelo a vhona bammbiri ḽa u putela zwifhiwa ḽi na ṋaledzi.

 

“Ndi nga vha thusa u putela vhulungu?” hu vhudzisa Thapelo.

 

“Hai, zwi nga si ite Thapelo, ni muṱuku nga maanḓa,” vha ralo khotsi awe.

 

Thapelo o ri u pfa zwenezwo a ṱungufhala. A lavhelesa mmbwa ya hawe ine ya pfi Bless, yo dzula tsini na Baba. “Iḓani, Bless,” a i vhidza. Fhedzi Bless ya sokou ḓidzulela henefho. “Na Bless i vhona u nga ndi muṱuku nga maanḓa,” Thapelo a elekanya.

 

Thapelo a bvela nnḓa a ya u dzula tshitupuni tsha nga phanḓa. “Ndi tama ngavhe ndo vha ndi tshi nga aluwa nda lapfa sa muswonḓa,” a elekanya. “Ndo vha ndi tshi ḓo ofhiwa nga vhathu vhoṱhe nahone a hu na na muthihi we a vha a tshi ḓo ri, ‘Ni muṱuku nga maanḓa.’”

 

Nga tshenetsho tshifhinga a pfa ipfi ḽihulwane ḽi tshi huwelela ḽi ngomu nḓuni. “Bless! Bless, iḓanu vhuya!”

 

Bless ya gidima ya pfuka Thapelo ya phinyela khonani ya nnḓu. Baba vha i sala murahu vha tshi khou gidima. Vha tevhelwa nga Saul. Ha vha Refilwe. Nga murahu ha vha Mampotoko. “Heiḽa mmbwa yo tswa tshifhiwa tsha Mma!” Baba vha huwelela musi vha tshi khou pfuka Thapelo. Thapelo a vha tevhela na ene a pandamedza Bless.

 

Bless ya sera nga tshivhana tsha dzharaṱani ya muhura. “Vhuyani mani, Bless!” vha vhidzelela. Bless yo fheleledza yo vhuya ... fhedzi i si na tshifhiwa!

 

“Yowee, yo sia tshifhiwa ha muhura!” Baba vha gungula. “Vha ha Sithole a vha ho, vha ḓo vhuya matshelo! Zwi amba uri tshifhiwa tshi ḓo vha dzharani yavho u swika vha tshi vhuya!”

 

“Ndi nga sera nga tshivhana nda yo tshi dzhia,” hu themendela Thapelo.

 

“Hai,” vha amba mazha vhoṱhe. “Ni muṱu ...” Vha fhumula. Vha lavhelesa Thapelo.

 

“Ni ḓo fhelela?” hu vhudzisa Refilwe.

 

“Ni muṱuku lwo eḓanaho?” hu vhudzisa Saul.

 

Thapelo a kotama nahone a sera nga tshivhana. O mbo ḓi fhelela. Henefho hatsini ha dzharaṱa ya ha Sithole, ho vha hu na tshifhiwa tsho putelwaho, ho vha ho kheruwa tshipiḓa tshiṱuku tsha bammbiri ḽa u putela tshifhiwa. A dzhia tshenetsho tshifhiwa, a dovha a sera nga tshivhana a humela murahu.

 

“No shuma Thapelo,” vha ralo Baba. “Ni ngweṋa!”

 

“Kha ri fhululedze Thapelo luraru!” Saul a ralo nahone vhoṱhe vha mu kuvhatedza.

 

Ngavhuya nga eneo masiari, ha khokhonya muthu vothini. Ho vha hu Mma! Thapelo a ḓiposela zwanḓani zwavho.

 

“A no ngo aluwa zwone duka-duka ḽanga,” vha ralo. “Edzanu vhona nḓila ye na lapfa ngayo zwino.”

 

“Fhedzi ndi tshee muṱuku nga maanḓa Mma,” a ralo.

 

“Hai!” vhoṱhe vha huwelela.

 

“Hai, a ni muṱuku!” vha ralo Baba, “No aluwa lwo linganelaho!”