Miṅwahani i si minzhi nga u tou ralo, musi makhulu wa makhulu wanga vha tshee musidzana, khuhu na kholomo dzo vha dzi khonani.

Ḽiṅwe ḓuvha, musi dzi tshi khou tshimbila masimuni, khuhu ya babamisa phapha dzayo ya dzungudza na mithenga mutshilani wayo. Yo vha yo tshuwa. Kholomo ya zwi vhona musi i tshi khou ḓi endela u dzeula.

“Mulandu ndi mini, Khuhu?” Kholomo ya vhudzisa musi i tshi khou dzungudza mutshila wayo.

“No zwi pfa?” Khuhu ya sedza u mona na masimu, ya dovha ya sedza Kholomo.

“Hai,” ndi Kholomo i no ralo. “Naa hu na zwe nda vha ndo tea u zwi pfa?” Kholomo ya sedza ngeno na ngei lwe ḓilogo ḽihulwane ḽi re mutsingani wayo ḽa lila ḽe ngende-ngende. Ḽo ita phosho khulwane ye ya pfala na seli ha masimu oṱhe a re na ṅwando.

“Ndi zwine nda khou amba zwone zwenezwo,” ndi Khuhu i no ralo. “A hu pfali mibvumo ya zwiṅwe zwipuka kha ino bulasi. Ni vhona u nga zwi khou itiswa nga mini?”

Kholomo ya bvela phanḓa u dzeula ngeno i tshi khou humbulusisa nga yeneyo mbudziso.

“Ngauri,” Khuhu ya mbo ḓi dzhenelela musi Kholomo i tshi kha ḓi humbula, “rabulasi o dzhia khonani dzashu dzoṱhe na miṱa yavho a vha isa silahani.”

[a/w 01]

Kholomo ya tshuwa lwe ya mila nga khathihi zwe ya vha i tshi khou zwi dzeula ye kwiti. Ya boḓela nṱha nga nḓila i shonisaho i songo teaho muthu wa tshifumakadzini!

“Ri tea u shavha ngauri hu ḓo tevhela muṅwe washu! Ri tea u ṱuwa zwi sa athu itea,” ndi Khuhu i no ralo.

“U shavha?” Kholomo ya vhudzisa ngeno yo sedza Khuhu nga maṱo ayo mahulwane.

“Ee, ri tea u shavha ano madekwana! Fhedzi ri tea u vha na vhulondi musi zwi tshi ḓa kha rabulasi. Ri tea u ita vhungoho ha uri ha ri pfi kana u ri vhona musi ri tshi ṱuwa,” ndi Khuhu i no ralo. Kholomo ya tenda nga ṱhoho.

Eneo madekwana, musi hu tshi tou dzimiwa mavhone a bulasini nahone vha tshi pfa rabulasi a tshi khou hona, Khuhu na Kholomo vha dzhena nḓilani.

Khuhu ya shumisa mulomo wayo u fara tsimbi i re ngomu ha ḓilongo ḽi re mutsingani wa Kholomo uri i sa ite phosho. Vho vha vho tea u fhumula vhe tshete, uri vha kone u shavha vha sa vhoniwi.

Musi vho no swika Ḓakani Ḽihulwane ḽa miri ya maṱari Madala, Khuhu ya litsha u fara ḓilogo ya Kholomo nahone vha imanyana lwa tshifhinganyana vha thetshelesa vho tou hwii. Vho vha vha sa ḓivhi hune vha khou ya hone nahone vho vha vho tshuwanyana.

Kha tavhi ḽi re nṱha havho, vha pfa u lila kha Ṱhambelamaḓi ye ya vha yo kavha henefho.

“Hei vhoiwe! Ngeno! Ndi ri ngeno nṱha! Naa no xela ...?” Ṱhambelamaḓi yo vha i tshi ṱoḓa u ḓivha.

“Hai a ro ngo xela. Ro shavha bulasini ngauri rabulasi o dzhia khonani dzashu dzoṱhe na miṱa yavho a vha isa silahani. Zwino ho sala uri hu dzhiiwe muṅwe washu, kana vhuvhili hashu, ndi ngazwo ro shavha,” hu fhindula Khuhu.

“A si vhuṱali, a si vhuṱali na luthihi u ita zwenezwo,” ndi Ṱhambelamaḓi i no ralo i nga nṱha. “Ḓaka Ḽihulwane ḽa miri ya maṱari Madala ḽo ḓala zwipuka zwa ḓaka nahone hetshi ndi tshifhinga tshine zwimange zwihulwane zwa vha zwi tshi khou mona-mona, zwi tshi ṱoḓa zwiḽiwa zwi ḓifhaho – zwi ngaho kholomo i ḓifhaho kana khuhu. Ndi vhona u nga ni khakhathini khulwane u fhira ye na shavha khayo.”

“Zwi khou pfala, fhedzi ri nga si humele murahu …” ndi Kholomo i no ralo, i tshi khou ṱinga-ṱinga yo tshuwa.

“Ndi ngani?” ndi Ṱhambelamaḓi i no ralo. “Zwine na nga ita ndi u sumbedza rabulasi uri hu na nḓila ya khwine.”

“Nḓila ya khwine?” ndi Khuhu i tshi khou ambela fhasi. Yo mangadzwa vhukuma nga zwe ya vha i tshi khou zwi pfa.

“Ee,” ndi Ṱhambelamaḓi i no ralo. “Ni songo hangwa uri nṋe ndi mueletshedzi wa Khosi. Ndi a zwi ḓivha hezwi zwithu. Ni tea u sumbedza rabulasi uri ni vha ndeme vhukuma.”

Vhuraru havho vha fhedza eneo madekwana vho dzula vha tshi khou humbula na u amba nga zwine vha nga zwi ita.

Zwi takadzaho ndi uri Ḓaka Ḽihulwane ḽa miri ya maṱari Madala ho vha hu fhethu hu re na vhuṱolo he tshiṅwe na tshiṅwe tsha vha tshi tshi konadzea, nga zwenezwo Ṱhambelamaḓi ya ruma zwiṋoni zwoṱhe zwa ḓakani uri zwi kuvhanganye mbeu nnzhi dza zwimela nga hune zwa nga kona ngaho.

Musi ho no kuvhanganywa mbeu dzoṱhe nga vhuronwane, Ṱhambelamaḓi ya lavhelesa idzo khonani mbili.

“Ni tea u dzhia hedzi mbeu dzoṱhe ni ṱuwe nadzo bulasini ni dzi ṱavhe masimuni e mulimi a a lima. Fhedzi mbeu iṅwe na iṅwe i tea u ṱavhiwa hu sa athu swika awara ya vhuṱolo.” Ṱhambelamaḓi ya lavhelesa Khuhu na Kholomo ya lilala ya lavhelesa ṅwedzi. “Ni songo tsha ima-ima. Hu na mbeu nnzhi hafha nahone tshifhinga tsho no ṱuwa.”

Khuhu na Kholomo vho kundelwa u hwala mbeu dzoṱhe vhe vhavhili, fhedzi nga murahu ha tshifhinganyana vho vha vho no vha masimuni vha tshi khou ṱavha mbeu nga u ṱavhanya nga hune vha nga kona ngaho.

[a/w 02]

Musi Khuhu i tshi khou fukedza mbeu dza u fhedza mavuni, ha rwa awara ya vhuṱolo nahone Ṅwali a vula makole. Mvula ya tseula ya na masimuni ane a kha ḓi tou bva u ṱavhiwa, mbeu dza mifuda yoṱhe dza mela na u aluwa. Nga murahu ha tshifhinganyana zwimela zwo vha zwo no ḓadza hoṱhe-hoṱhe. Masimu a rabulasi a vhonala o naka.

Musi rabulasi a tshi tshimbila masimuni awe eneo matsheloni, a mangadzwa vhukuma nga zwe a zwi vhona. Ho vha ho temba miroho ine ya kha ḓi tou bva u kiwa, ho vhewa na makumba manzhi na mabakete na mafhi. Khuhu na Kholomo vho ima henefho tsini vha tshi vhonala vho takala nahone rabulasi a zwi ḓivha uri ndi mishumo yavho ya biko.

Rabulasi a livhuha vhukuma nahone u bva nga ḽeneḽo ḓuvha, rabulasi, Khuhu na Kholomo vha tshilisana vhoṱhe nga dakalo bulasini.

[Get story active!] Itani uri tshiṱori tshi nyanyule!

• Khethani tshipiḓa tsha tshiṱori tshi si na tshifanyiso ni tshi olele tshifanyiso. Kopani maipfi a tshiṱori ane a tshimbidzana na tshifanyiso tshaṋu kana ni humbele muṅwe muthu uri a ni thuse u ita zwenezwi. Nambatedzani siaṱari ḽi re na tshiṱori nga fhasi ha tshifanyiso tshaṋu.
• Ḓiiteni Kholomo na Khuhu. Ṅwalelani Ṱhambelamaḓi vhurifhi ni i livhuhe nge ya ni thusa.
• Ḓiiteleni ngade ṱhukhu kha boḓelo ḽa pulasiṱiki. Ḽi vheeni nga lurumbu ni ḽi gere u bva fhasi u ya nṱha. Shelani mavu o nonaho kha ḽeneḽo boḓelo. Ṱavhani ṋawa dzi si gathi ni dzi sheledze. Vheani ngade yaṋu ḓuvhani.