Mmutla Dumi o ne a kakaletse ka mokokotlo, a beile mpa ya hae letsatsing hodima letlapa le leholo le sephara. O ne a otsela a se a tla kgaleha ha a utlwa ho keketeha ho hoholo. Ka ho teneha a bula leihlo le le leng. Mebutlanyane e mmedi e ne e ntse e tlolatlola moo.

“EWWWW!!!” e mong wa bona a rialo ho e mong ha ba se ba fetile letlapeng. “Mmutla wane o nkga HAMPE!” Ba keketeha hape ba bile ba baleha.

Dumi a fehelwa, mme a foka ntsintsi e neng e entse lerata pela tsebe ya hae. “Nthwena ke leeme!” a nahana jwalo. “Ha ho motho ya nkutlwisisang.”

E ne e le nnete. Dumi o ne a nkga hampe hobane o ne a le ditshila. O ne a le ditshila hobane o ne a eso ka a hlapa, mme ha ho motho ya neng a tseba lebaka. Nnete ke hore, Dumi o ne a tshaba metsi. Ka nako e nngwe, ha a ne a sa le monyane, o kile a wela ka hlooho qanthaneng e tletseng seretse. Dumi o ne a sa tsebe ho sesa, empa ka lehlohonolo, moholwane wa hae a mo hula ka maoto a ka morao. Mme ho tloha tsatsing leo, Dumi o ne a sa batle le ho atamela pela metsi. Ha mebutla e meng e eya letamong hoseng ho hong le ho hong ho ya tola, Dumi o ne a baleha a ilo ipata dihlahleng. Ho ne ho se motho ya ka etsang hore a fetole maikutlo a hae mabapi le metsi – esitana le mme wa hae!

Matsatsi a nna a feta – lehlabula le ne le tjhesa haholo mme ho se pula. Dumi a nna a ba ditshila le ho feta. Boya ba hae bo ne bo le mafura bo nyonyeha, mme a nkga ha bohloko. Ho feta moo, ho ne ho ena le dintsintsi tse ngata tse mo salang morao hohle moo a yang. Leha ho le jwalo, Dumi o ne a sa rate sena, empa o ne a iketsa ekare ha a kgathalle.

Hoseng ho hong, baholo ba motse ba tla ho tla bua le Dumi. Ba emella hole kwana, mme Dumi a bona ba ikwetse dinko mme ba hema ka thata.

“Re mohau, Dumi,” ba rialo, “empa kaha o a tseba hore ke kgale pula e sa ne. Ho na le dintsintsi tse ngata hohle mona. Dintsintsi di rata ditshila, mme wena o ditshila haholo, kahoo dintsintsi di a o rata! Dintsintsi tsena kaofela di tla re kudisa … Ho molemo hore o tsamaye motseng ona.”

Dumi wa batho! O ne a ka etsang? Ka maswabi, a tsamaya. O ile a tsamaya, a tsamaya. Letsatsi la nna la tjhesa le ho feta ha le phahamela hodimo lehodimong le bolou, le hlakileng. Hlooho ya hae e ne e le boima, mme maoto a hae a le bohloko! Qetellong, a ikutlwa a se a sa kgone ho tswela pele.

“Ke hloka moriti!” a rialo, a sheba kwana le kwana. Ho ne ho se na difate tse ngata karolong ena ya naha, empa a bona sefate se senyane sa leoka hojana mane. Butlebutle, Dumi a hlotsa a leba sefatjaneng sena. A fihla a robala ka tlasa sona, mme a kgaleha.

Ha feta dihora tse ngata. Dumi o ne a robetse ha monate hoo a sa kang a bona maru a sefefo a bokana hodimo. Letsatsi le ne le nyametse. Lehodimo la fifala. Moya wa phola, empa mmutla o kgathetseng wa nna wa ithoballa. Qetellong pula ya qala ho fafatsa.

Dumi a phaphama. Marothodi a matenya a pula a ne a otla hodima mmele ohle wa hae! Motseng wa mebutla, mebutla yohle e ne e ipatetse pula ka tlasa mafika a maholo. Empa mona, ho ne ho se moo a ka ipatang! Qalong, ha Dumi a bona le ho utlwa pula, a hoeletsa, a lla mme a ipitika a iketsa bolo ya boya. “Thusang!” a bokolla. “Motho ya ka nthusang hle!” Empa le dintsintsi di ne di tsamaile, mme Dumi a setse a le mong.

Yaba ho etsahala ntho e makatsang. Ha pula e phodileng e nela mmele ohle wa hae, Dumi a elellwa hore ho monate. Butlebutle, a theola maikutlo mme ka mora nakwana, a ba a bula mahlo, “Pula ena e ntle,” a rialo, “mme e etsa hore naha e nkge ha monate!” Yaba Dumi o a ema, a bula molomo wa hae ho nwa marothodi a pula. “E latsweha le ha monate!” a rialo ka ho makala. O ne a thabile hoo a ileng a tila fatshe ka leoto mme a twatlatsa menwana.

Ka nako eo, Dumi a thinya, mme a tantsha a ntse a leba morao a kgutlela motseng wa mebutla, a bina a ntse tsamaya: “Pula! Pula! Ke rata pula! Pula! Pula! Pula!”

Dumi a fihla motseng ha tsatsi le dikela. Ha ho na mmutla o ileng wa mmona – kaofela ha yona e ne e ipatetse pula ka tlasa mafika a maholo. Dumi o ne a sa kgathalle. O ne a tlwaetse ho ba mong, mme leha ho le jwalo, o ne a ikutlwa a thabile haholo! A ja mahlaku a mmalwa bakeng sa dijo tsa mantsiboya, a kena ka tlasa sehlahla mme a kgaleha hape.

Ha Dumi a tsoha, pula e ne e emisitse mme motse o shebahala o le motle, ho phodile. Ha letsatsi le ntse le phahama, dipalesa tse bopinki bo kganyang tsa thunya.

“Kgele!” a rialo, a sheba hohle.

Ka yona nako eo, mebutla yohle e meng ya tla ho tla feta moo a leng teng. E ne e le tseleng ya ho ya letangwaneng ho ya tola. E ne e maketse haholo ho bona Dumi e motjha, ya hlwekileng, ya nkgang ha monate!

“Dumi! Ho etsahetseng?” kaofela ha bona ba botsa, ba mo bokanetse. Empa ho ena le hore a bue, Dumi a qala ho twatlatsa menwana ya hae mme a tila ka leoto … e se neng ke ha a se a tantsha mme a bina hape. Mebutla e meng le yona ya kena, e ntse e labile letangwaneng: “Pula! Pula! Re rata pula! Pula! Pula! Pula!”

Eba le boiqapelo!

Efa bana ba hao maqephe a maholo a pampiri mme o hlahise hore ba take ditshwantsho tsa kamoo Mmutla Dumi a neng a ikutlwa ka teng ka metsi qalong kapa qetellong ya pale – kapa di le pedi!