Mutshila wa Haruki
Home | Written stories | Multilingual stories | Mutshila wa Haruki

Written stories

Try our growing collection of stories to print out or read aloud at home with the whole family.

Mutshila wa Haruki

Author

Joanne Bloch

Translator

Tsho pindulelwa nga Mudau Ntshengedzeni Edward

Kalekale mivhuḓa yo vha i na mitshila mitshena ya u naka, milapfu ya u vha na vhukuse ye ya vha i tshi i dzungudza musi i tshi pfa yo takala kana u nyanyulea. Nga tshifhinga itsho, mivhuḓa yoṱhe yo vha i tshi dzula kha tshiṱangadzime, yo fhandekanywa na shango nga mulambo wo ṱanḓavhuwaho wa mabulo. Naho mivhuḓa yo vha i tshi kona u bammbela, yo vha i nga si swika shangoni, ngauri kha mulambo uyu ho vha hu tshi dzula ngweṋa dzo vhalaho khulwane, dala dzi re na nḓala. Ngweṋa idzi dzo vha dzi sa funi tshiṅwe tshithu nga nnḓani ha mivhuḓa i ḓifhelelaho u itela vhuragane, tshiswiṱulo na tshilalelo. Zwino ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe mivhuḓa ya vhomme yo vhudza vhana vhayo, “TAMBELANI KULE na khunzikhunzi ya muṱavha! TAMBELANI KULE na maḓi!TAMBELANI KULE na ngweṋa idzo dzi shavhisaho na u vha na nḓala!”

Zwenezwi mivhuḓa miṱuku i tshi ralo u dzulela u thetshelesa vhomme ayo, yo tshila vhutshilo ho ḓalaho dakalo nga maanḓa, i tshi dzulela u thamuwa fhasi ha miri na u ḽa hatsi na maluvha zwe zwa mela henefho. Fhedzi musi mivhuḓa i tshi aluwa ya vha mihulwane, miṅwe yayo yo tama vhutshilo ha vhuḓifungi. “Hu tea u vha hu tshi takadza shangoni!” yo vhudzana. “Hu tea u vha hu na zwithu zwavhuḓisa zwa u la hangei, na zwipuka zwinzhisa zwi takadzaho zwa u tamba nazwo. A si zwavhuḓi uri ra si kone u ya hangei!”

Ḓuvha ḽiṅwe, kuṅwe kuvhuḓana kwo ḓalaho u tamba kune kwa pfi Haruki kwa mbo ḓi sokou vha na muhumbulo wavhuḓi nga maanḓa. “Ni a ḓivha ndi mini?” Kwa ṱongisela khonani dzakwo. “Ṋamusi ḽino ndi khou ḓo ngalangala nda ya shangoni!” A hu na na muthihi kha khonani dzakwo we a ku tenda, fhedzi Haruki kwa sa zwi dzhiele nzhele. “Ntsedzeni!” Kwa amba, ku tshi khou thamutshela kha muṱavha we wa vha u nga thungo ha mulambo.

Musi Haruki ku tshi swika lukomboni lwa maḓi, kwa huwelela nga vhuhali, “Hei iwe, Khosi ya ngweṋa! Bvela nnḓa ha maḓi! Khosi ya mivhuḓa i ṱoḓa u amba na iwe!” Khonani dza Haruki dza tetemela na u femela nṱha musi ngweṋa khulwane vhukuma yo sema na mano i tshi bvisela muvhili wawo wa maanḓa muṱavhani. Dzo vha dzi sa athu u vhuya dza vhona tshithu tshi ofhisaho nga u rali. Ngweṋa yo bonyolosa maṱo ayo nga u ongolowa, ya konaha u amba nga ipfi ḽo dzikaho ḽa manzaranzara, “Ee, ndi nga u thusa nga mini, iwe kukhokhonono ku si na ṱhonifho?”

“Zwo luga,” ho amba Haruki kwo ḓikhwaṱhisa, ku sa sumbedzi u tshuwa na khathihi, “Ndi humbula uri ndi tshifhinga tsha uri riṋe mahosi ri vhambedze mivhuso yashu. Ndi ḓo thoma nga u vhala ngweṋa dzoṱhe, u bva afho ni ḓo vhala mivhuḓa yoṱhe. Ra ḓo kona u vhona uri ndi nnyi kha riṋe a re na muvhuso wo khwaṱhaho.”

Khosi ya ngweṋa ya sa kholwe zwavhuḓi mashudu ayo. Ya humbula nga maḽiwa a u ḓifha ane ya ḓo a ḽa musi hu tshi swika tshifhinga tshayo tsha u vhala. “Muhumbulo wavhuḓi,” ya ambela fhasi, i tshi khou tambisa lulimi lwayo nga u ongolowa kha mano a ṱaḓa na u vha na ṱhodzi. U bva afho ya rembuluwa ya swenda i tshi humela murahu maḓini. Hu si kale maḓi a vha o no thoma u rithea, musi mutevhe mulapfu wa ngweṋa u tshi thoma u fola murahu hayo maḓini.

“Ndi a ṱuwa zwino!” ho amba Haruki, tshi tshi khou mwemwela kha khonani dzatsho. Tsha thamutshelakha muṱana wa ngweṋa ya u thoma tshi tshi khou dzungudza mutshila watsho zwenezwo tshi tshi khou thoma u vhala. Khonani dzatsho dza femuluwa dzo mangala musi dzi tshi vhona zwe tsha vha tshi tshi khou ita. “Nthihi! Mbili! Raru!” Tsha vhalela nṱha, tshi tshi khou thamuwa u bva kha muṱana wa mipfa wa ngweṋa u ya kha muṅwe. “Iṋa! Ṱhanu! Rathi! Sumbe!” Tsha isa phanḓa, tshi tshi khou dzungudza mutshila watsho mutshena mulapfu nga nḓila ya u sa londa tshi tshi khou ralo u thamutshela tsinisa na shango. Nga murahu ha minetse ya fumi, khonani dzatsho dzo vha dzi tshi kona u vhona fhedzi kuthu kuṱukuṱuku, ku tshi khou huwelela na u thamuwa hangei phanḓa.

“Fuṱahemalo! Fuṱaheṱahe! Dana!” Zwa zwino ho vha hu si tshe na ngweṋa dziṅwe phanḓa ha Haruki – ho tou sala fhedzi muṱavha wa shangoni. Musi tshi tshi thamuwa u bva kha muṱana wa ngweṋa ya u fhedzisela, tsha ṱavha mukosi muhulu wa dakalo. “AHAA, AHAA! NDO U FHURA!” Tsha ḓiṱongisa tshi tshi khou ralo u thamuwa tsha swika tsha wela muṱavhani. “Inwi ngweṋa dzi sa ḓivhalekani no ita muratho wa uri ndi kone u wetshela seli shangoni!” Musi ngweṋa ya u fhedzisela i tshi pfa maipfi aya, ya rembulusa ṱhoho yayo khulwane ya luma mutshila wa Haruki we wa vha u tshi khou dzungudziwa nga phosho ya maḓi yo iteaho nga TSHIHAḒU! Haruki tsha zhamba nga nyofho, fhedzi tsha isa phanḓa na u thamuwa tshi tshi yela nnḓa ha maḓi. Tsho vha tshi si na na ndavha nazwo uri tsho ṱoḓa u xetshelwa nga mutshila ngauri tsho vha tsho wana mbofholowo yatsho. U swika na ṋamusi, mivhuḓa i na mitshila mipfufhi yo itaho midenya, u tou fana na wa Haruki!