Thembela emoyeni. | Nal'ibali
Home | Written stories | Multilingual stories | Thembela emoyeni.

Written stories

Thembela emoyeni.

Author

Leo Daly

Illustrator

Magriet Brink

Translator

Muhundzuluxi hi Given J Hlongwani

“Hey, Thembela!” ku huwelela manana. “Ku na moya wukulu a wu fanelanga ku va ehandle. Nghena haleni handle ka swona u ta khoma hi xirhami.”

Kambe Thembela a nga yingisanga hikuva a ri ku tiphineni swinene. Misisi ya yena a yi ya ehenhla ku hundza nhloko ya yena, a yi hunga tindleve ta yena. Rhoko ya yena a yi fana ni khayindi naswona Thembela a ri ni ntiyiso wa leswaku loko a swi lava a nga haha a ya emapapeni.

“Moya lowu wu kahle swinene, manana,” a hleka. “Mina a ndzi swi lavi ku nghena.”

thembela-1-colour-300x203“U fanele u vuya, Thembela,” ku hlamula manana. “A ku kahle kwahala handle – ku na khombo swinene.”

Thembela a tlakula mavoko ya yena hi le matlhelo a ma yisa henhla ni le hansi ku fana ni nyenyani. “Oho, oho,” a n’wayitela. “Ndzi le ku vuyeni.”

 

Hi nkarhi wa lowo, a tlulela ehenhla. A hundza a ya exirhapeni a titwa onge u le ku haheni. Moya wu n’wi phutsela wu n’wi rhwala wu n’wi yisa eka manana, wu tlhela wu pfala rivanti.

“Xoo, Thembela! A wu karhalanga ku haha xana? Hikwalaho ka yini u nga hlambi hi mati yo kufumela kutani u kongoma emubedweni.”

Loko manana a ya n’wi funengeta a ku, “Hayi, Thembela, u fanele u ri wexe emisaveni hinkwayo loyi a rhandzaka moya.” Loko manana a nga si suka, Thembela a kombela manana wa yena ku pfula makheteni leswaku a ta vona loko mapapa ya famba ehenhla ka misinya, na loko marhavi ya ya hala ni hala. A ntswotswa mana wa yena a ku vusiku a byi ve lebyinene kutani a tlela.

Eku heleni ka vhiki, manana a fanele a ya edorobeni, kutani Hahani Ida vatile ku ta tshama na yena.

“E e,” ku vula Hahani Ida, hi ku hefemuteka lokukulu, “ Ndzi twe emahungwini va ku kutava na xidzedze lexukulu lexi nga endleleni!”

Siku hinkwaro mapapa a ya ri karhi ya hlengeletana ku fikela loko ku ku dzhwi ku fana ni na vusiku. Kutani mpfula yi sungula ku na. Thembela a nga tshembi leswi a swi vona hi mahlo. A ku ri ni mpfula leyikulu leyi a a nga si tshama a yi vona naswona hi xihatla a ku ri ni swidziva leswikulu hinkwako.

“Hayi, Thembela!” ku huwelela Hahani Ida. “Nghena endzeni sweswi!”

Kambe Thembela a nga swi twi hikuva a ri ku tiphineni swinene. A hleka loko moya wu ba xikhwehle na ku tata xihuku xa kona hi moya ku fana ni baluni. “Loko ndzo tlakusa mavoko ya mina,” a hlekelela, “Ndzi nga haha!”

Hahani Ida a tsutsuma hi gaweni ra yena ra muhlovo wa pinki a tlakula Thembela a vuya na yena endzeni ka yindlu. “Ku hava loyi a rhandzaka moya,” ku vula Hahani Ida. “Wu na huwa, wa titimela naswona a wu kahle.”

Loko Hahani Ida a n’wi funengeta, Thembela a kombela leswaku ku pfuriwa makheteni leswaku a ta vona loko misinya yi biwa hi moya na loko mapapa ya famba. Kambe Hahani Ida a ku, “E-e! Ndzi nge pfumeli nakatsongo, e-e nakambe,” ku vula Hahani Ida a ri karhi a rhurhumela.

Thembela a twa ku baleka ka tilo na huwa ya mpfula elwangwini. Sweswi moya a wu ba makhumbi, wu gongondza erivantini na ku ninginisa mafasitere. Wu hungela chimini na ku nyika Hahani Ida ku chava ku fikela laha a nga tumbela endzhaku ka sofa. Lwangu ri ninginika na mapulanga ya le hansi ya endla huwa kutani misinya yona yi ba noti lowukulu.

thembela-2-colour-271x300

Hahani Ida a ba nkalanga, “Yooo weee, hi ta khukhuriwa hinkwerhu!” Kambe Thembela a nga chuhangi. A tlula emubedweni a tsutsumela eh

ansi. Hi ku hatlisa a koka magabutsu a teka na xambhulela, hi vurhena a humela ehandle. Moya wu ri karhi wu ba huwa na ku hunga, na mpfula yi ri ku neni na tilo ri ri karhi ri baleka emapapeni.

“Hi mina loyi, Moya” ku vula Thembela. “U hlundzukise ha yini? U ehleketa leswaku ku hava loyi a ku rhandzaka xana? U nga ehleketisi sweswo. U ba huwa naswona wa titimela, kambe wa tsakisa swinene, ndza ku rhandza. NDZA KU RHANDZA SWINENE!”

Hi ku hatlisa, tilo ri yima ku baleka na mapapa ya ntima ya sungula ku tsutsuma. Ku nga si hela nkarhi mpfula yi hangalaka. Loko Thembela a languta ehenhla, a vona mapapa ya hangalakile. N’weti a wu ri lowukulu na tinyeleti hikwato ti ri karhi ti vangama. Sweswi moya a wu hunga kahle kwala kusuhi na yena, wu tlakula xambhulela xa yena na ku ntswotswa marhama ya yena.

“Ndza khensa, Moya,” ku vula Thembela. “Ndza khensa loko u hlongole mpfula.”

Thembela a hundzuluka a tlhelela endzeni ka yindlu. A pfuna Hahani Ida ku suka a yima laha a tumbele kona endzhaku ka sofa a n’wi endlela khapu ya tiya yo kufumela.

“E e,” ku vula Hahani Ida, “A ndzi rhandzi moya nakatsongo.” Kambe Thembela a n’wayitela.