Semaka sa Momma Moeng | Nal'ibali
Home | Written stories | Multilingual stories | Semaka sa Momma Moeng

Written stories

Semaka sa Momma Moeng

Author

Kanegelo ka Joan Rankin

Illustrator

Moswantšhi ke Tamsin le Natalie Hinrichsen

Tšohle di thomile ge Momma Moeng a direla Koko Moeng seswaro sa jamo sa letšatši la matswalo. Lesea Beka o ile a hwetša palune ya gagwe ye talalerata ye kaonekaone. O be a nyaka go efa Koko ka letšatši la matswalo a gagwe. Momma o ile a bopula Lesea Beka mokokotlong wa gagwe ka kobo ya boleta. O ile a rwala seswaro sa jamo hlogong ya gagwe a ya ntlong ya Koko Moeng. Palune ya Lesea Beka ya re bubuubuu gomme diramphašane tša Momma tša re phatha-phatha phatha-phatha tseleng ya lerole go fihlela ba kopana le Sipho yo a bego a etšwa lebenkeleng la Tip‑Top. “Naa le ya kae, Momma Moeng?” gwa botšiša Sipho. “Nna le Lesea Beka re ya ntlong ya Koko Moeng. Lehono ke letšatši la matswalo a gagwe,” gwa fetola Momma.

“Ke swaretše Koko Moeng phakhete ya disimpa tša go dirwa ka matsapane tša go khukhurwa. Naa le nna nka tla?” gwa botšiša Sipho. “Ee,” Momma o ile a myemyela gomme ba sepela. Phakhethe ya disimpa tša go dirwa ka matsapane tša go khukhurwa tša Sipho tša re khurr khurr, palune ya Lesea Beka ya re bubuubuu gomme diramphašane tša Momma tša re phatha-phatha phatha-phatha tseleng ya lerole go fihlela ba fihla go Mna Chapalala, yo a bego a efa dikgogo tša gagwe dijo. “Naa le ya kae?” a botšiša. “Re ya ntlong ya Koko Moeng. Ke letšatši la matswalo a gagwe,” gwa fetola Momma. “Ke swere kgogo ya go nona ya Koko Moeng. Naa o ka mo fa yona?” gwa botšiša Mna Chapalala. “Ee,” a realo Momma a phathakga kgogo ya go nona ka fase ga lehwafa la gagwe gomme Momma, Lesea Beka le Sipho ba sepela.

Kgogo ya go nona ya re koo-koo-koo, koo-koo-koo, phakhethe ya disimpa tša go dirwa ka matsapane tša go khukhurwa tša re khurr khurr, palune ya Lesea Beka ya re bubuubuu gomme diramphašane tša Momma tša re phatha-phatha phatha-phatha, tseleng ya lerole go fihlela ba fihla lepakeng la Mdi Makabelo. “Re swanetše go hweletša Koko khekhe ya letšatši la matswalo,” a realo Momma. Ba ile ba ya ka gare. Ting-tong gwa lla pele ya lebati. “Thobela, Mdi Makabelo. Naa o a tseba gore lehono ke letšatši la matswalo a Koko Moeng?” “Oo ee,” a realo Mdi Makabelo. “Ke mo paketše khekhe ye e kgethegilego, efela nka se tlogele lebenkele le se na motho. Naa o ka ya go mo fa yona?” “Ee,” a realo Momma, efela go be go na le bothata − Momma o be a nyaka diatla tše pedi tša go rwala khekhe. Ka fao, o ile a loga leano.

O ile a bea kgogo ya go nona godimo ga seswaro sa jamo seo a bego a se rwele hlogong. Bjale o be a na le diatla tše pedi tša go rwala khekhe ya matswalo ya go kgethega. Momma, Lesea Beka le Sipho ba ile ba tšwa ka lebati la ting-tong. E rile ge Lesea Beka a ekwa monkgo wa khekhe a ngunanguna, “Boseee, boseee.” Kgogo ya go nona ya re koo-koo-koo, koo-koo-koo, phakhethe ya disimpa tša go dirwa ka matsapane tša go khukhurwa tša re khurr khurr, palune ya Lesea Beka ya re bubuubuu gomme diramphašane tša Momma tša re phatha-phatha phatha-phatha, tseleng ya lerole go fihlela ba kopana le Valecia. “Naa le ya kae?” gwa botšiša Valecia. “Re ya ntlong ya Koko Moeng. Ke letšatši la matswalo a gagwe,” gwa hlaloša Sipho. “Ke swaretše Koko Moeng ngatana ya maloba. Naa nka ya le lena?” gwa botšiša Valecia. “Ee,” a realo Momma gomme ba sepela.

Ngatana ya maloba e ile ya dira gore Valecia a ethimole, “Ethiaa! E-E-E-thiaa!” Kgogo ya go nona ya re koo-koo-koo, koo-koo-koo, phakhethe ya disimpa tša go dirwa ka matsapane tša go khukhurwa tša re khurr khurr, palune ya Lesea Beka ya re bubuubuu gomme diramphašane tša Momma tša re phatha-phatha phatha-phatha, tseleng ya lerole go fihlela ba bona Mna Sithole a epa ka tšhemong ya gagwe ya merogo. “Naa le ya kae, Momma Moeng?” gwa botšiša Mna Sithole. “Re ya ntlong ya Koko Moeng. Ke letšatši la matswalo a gagwe,” a fetola. “Ke mo swaretše teroli ya go tlala merogo,”a realo Mna Sithole. “Naa le ka mo fa yona?” “Ee,” gwa araba Momma. Efela bjale Momma o na le bothata bjo BOGOLO – dilo tšeo a swanetšego go di rwala e be e le tše dintši! O be a swanetše go loga leano. O thomile ka go tshotshola Lesea Beka mokokotlong gomme a bopula kgogo ya go nona mokokotlong ka kobo ya boleta. Lesea Beka O ILE A GOELETŠA! Ka fao Momma o ile a bea kgogo ya go nona godimo ga teroli gomme a bopula Lesea Beka mokotlong ka kobo ya boleta.

Lesea Beka o be a thabile gomme kgogo ya go nona yona e be e thabile kudu ka gore e tla kobola merogo ka moka ga yona. Efela Momma o be a sa thabišwe ke se gomme a rweša kgogo ya go nona hlogong ya Valecia. Mafofa a ile a kgwatha nko ya Valecia a dira gore a ethimole le go feta pele, “EEEEE-THIAAAAA!” Valecia o be a se a thaba. Ka fao, Momma o ile a tšea kgogo ya go nona a e rweša hlogong ya Sipho gomme a mo fa le maloba a Valecia gore a a sware. Bjale diatla tše pedi tša Valecia tša go se sware selo di ka swara khekhe. Gomme diatla tše pedi tša Momma tša go se sware selo di ka kgarametša teroli. Batho ka moka ba be ba thabile gomme ba sepela ba ya ntlong ya Koko Moeng. Maotwana a teroli a ile a re tswiri-tswiri-tswiri. Mahlaa a Valecia a be a na le aesing ya khekhe ka fao leleme la gagwe le ile la re latswi-latswi-latswi.

Lesea Beka a ngunanguna, “Boseee, boseee.” Kgogo ya go nona ya re koo-koo-koo, koo-koo-koo, phakhethe ya disimpa tša go dirwa ka matsapane tša go khukhurwa tša re khurr khurr, palune ya Lesea Beka ya re bubuubuu gomme diramphašane tša Momma tša re phatha-phatha phatha-phatha, tseleng ya lerole ba lebile ntlong ya Koko. Momma o ile a kokota lebating la ka pele. Sipho o ile a letša molodi. Valecia a goeletša. Efela go be GO SE NA PHETOLO. Momma o ile a kgarametša lebati la ka pele la bulega gomme ka moka ga bona ba tsena. Efela go be GO SE NA MOTHO. Ba lebeletše ka moraleng – GA GO NA MOTHO. Ba lebelela ka phapošing ya borobalelo − GA GO NA MOTHO. Ba ile ba lebelela gohle. Naa Koko a ka be a le kae? Momma a re, “A re apeeng mogongwe Koko o tla tla.” Batho ka moka ba ile ba apea – batho ka moka kantle le Lesea Beka.

O ile a dula khaontareng ya ka moraleng kgauswi le lefasetere gomme a lebelela go fihlela a bona Koko a sobelela mo tseleng patogeng ya mmoto wa mokonya. “Koko! Koko!” a goeletša. Batho ka moka ba ile ba lebelela. “KOKO! KOKO!” batho ka moka ba ile ba goeletša. “KOKO!” Tlase kua patogeng ya mmoto wa mokonya Koko o ile a re, “EE EE EE. Go na le motho yo a mpitšago. Bjale nka se kgone go ya mabenkeleng go reka dijo tša letšatši la matswalo a ka tša go lalela.” Koko o ile a retologa a namelela mmoto wa mokonya. Disiliphere tša gagwe tša re phatha-phatha tseleng ya lerole. Mafelelong o ile a fihla lebating la ka morago. O rile ge a le bula batho ka moka ba thoma go opela koša ya letšatši la matswalo le le botse.

Tafoleng go be go na le phae ya go dirwa ka merogo le dikokisana tša jamo tša go dirwa ke Momma, mae a maswa a go beela ke kgogo ya go nona, khekhe ya letšatši la matswalo ya go kgethega le disimpa tša go dirwa ka matsepane tša go khukhurwa. Tafola e be e kgabišitšwe ka maloba le palune ye talalerata ya Lesea Beka. “LE KE LETŠATŠI LA KA LA MATSWALO LE LE KAONEKAONE!” a realo Koko. Gomme o swanetše go tseba, ka gobane Koko bonnyane o šetše a bile le matšatši a matswalo a masomeseswai goba masomesenyane pele ga letšatši le! E BA LE BOITLHAMELO! Ngwala lenaneo la dilo ka moka tšeo batho ba ka kanegelong ba di filego Koko go dira gore keteko ya letšatši la matswalo a gagwe e be ye e kgethegilego. Bjale tlaleletša ka dilo tše tharo tše o bego o ka rata go di fa Koko ge nkabe o mo etetše ka letšatši la matswalo a gagwe.

 

E BA LE BOITLHAMELO!

Ngwala lenaneo la dilo ka moka tšeo batho ba ka kanegelong ba di filego Koko go dira gore keteko ya letšatši la matswalo a gagwe e be ye e kgethegilego. Bjale tlaleletša ka dilo tše tharo tše o bego o ka rata go di fa Koko ge nkabe o mo etetše ka letšatši la matswalo a gagwe.