Follow us

Author: Muṅwali ndi Jenny Robson

Illustrator: Zwifanyiso nga Samantha van Riet

Mbevha ine ya pfi Flossie, ya dodoma hatsini nga u ṱavhanya nga hune ya nga kona ngaho. “Yooh! Yooh!” ya femuluwa, “Ndi ḓo lenga u swika hayani!”

 

Ḓuvha ḽo vha ḽi tshi vho tota tombo. Yo vha yo tangwa nga mirunzi ya swiswi. “Yooh! Ḽi o kovhela hu si kale. Nahone tshiguru tsha ṅwedzi tsha siḽiva tshi ḓo ḓa tsha nṱoḓa!”

 

Flossie o vha a tshi ofha nga maanḓa tshiguru tsha ṅwedzi. O vha a tshi anzela u lora zwithu zwi ofhisaho nga ha tshenetsho tshiguru. Fhedzi zwino o vha a sa tsha kona u bvela phanḓa a tshi gidima. Milenzhe yawe yo vha i tshi vho rema, khana yawe i na zwiṱhavhi. O vha o neta tshoṱhe. A ima thungo ha muri muhulwane wa kale nahone a sokotela nga fhasi ha midzi yawo. U ḓo vha o tsireledzea afha?

 

“Ndi madekwana!” hu pfala ipfi ḽihulwane nṱha hawe.

 

Flossie a lilala na u vhuvhula nga nyofho. Ho vha hu na maṱo mavhili a tshipulumbu e a vha o mu zwondolola. Maṱo mahulwane mavhili a penyaho! Mbilu ya Flossie ya divhitha nga luvhilo lu si na vhukoni khanani yawe. Ndi ngoho uri tshipuka naho tshifhio tshi re na maṱo mahulwane nga u ralo tshi tea u vha tshi tshihulwane nga maanḓa!

 

“Ni pfi nnyi?” hu vhudzisa Flossie nga ipfi ḽine ḽa khou tetemela. “Ni tshiguru tsha ṅwedzini?”

 

Ipfi ḽihulwane ḽa sea nga tshiseo tsha manzara-nzara. “Hai, a thi tshiguru. Ndi sokou vha tsole zwayo. Ni nga mmbidza Maxwell.”

 

Tsole!? Flossie a sa zwi kholwe na luthihi! Ndi tsole ya mufuda-ḓe i re na maṱo mahulwane nga u rali? “Ni tou vha tsole ya muswonḓa?” a vhudzisa.

 

Maxwell a dovha a sea nga tshiseo tshawe tsha manzara-nzara. “Hayi wee! A si maṱo anga hayo,” a ralo. “Hezwo zwidanga zwi penyaho ndi mitalo ya phapha dzanga. Sedzani hafha!” Ndi izwi-ha Maxwell a tshi vhungedza phapha dzawe uri Flossie a vhone nḓila ine mitalo i penyaho ya sudzuluwa: nṱha na fhasi, nṱha na fhasi.

 

Maxwell a theutshela fhasi thungo ya tsinde ḽa muri, tsini na mbevha. Ndi zwavhuḓi u vha na muthu ane wa nga amba nae. A hu na zwipuka zwinzhi zwine zwa tsa zwi tshi gonya vhusiku.

 

“Ḓanu mmbudza,” a ralo. “Ndi ngani no vha ni tshi khou gidima? Ndo ni vhona ni tshi khou dodoma nga luvhilo luhulwane mahatsini.”

 

“Ndo vha ndi tshi khou lingedza u swika hayani ḽi sa athu kovhela,” hu amba Flossie. “Fhedzi a zwi tsha thusa zwino. Ḽo no kovhela nahone ndi tshee kule vhukuma na hayani.” A thoma u tsengisa miṱodzi ya kubevha.

 

Maxwell ho ngo zwi pfesesa. “Fhedzi ndi ngani ni tshi khou ṱoḓa u ya hayani?” a vhudzisa. “Ndi ngani ni tshi khou ṱoḓa u dzhena nḓuni zwino? Ee! Vhusiku ndi tshifhinga tshavhuḓi u fhira zwoṱhe. Ni nga lavhelesa ṅwedzi musi u tshi ṱaha nṱha ha zwikwara. Ni nga vhona hatsi vhu tshi shanduka ha vha na muvhala wa siḽiva. Ni nga pfa phosho ya maṱari musia tshi vhudzulwa nga muya.”

 

Flossie a dzungudza ṱhoho. “Hai, hai! Vhusiku ndi tshifhinga tshi ofhisaho vhukuma. Tshiguru tsha ṅwedzi tsha siḽiva tshi zwima vhusiku.”

 

 

“Tshiguru tsha ṅwedzi tsha siḽiva? A thi athu vhuya nda tshi pfa!” Maxwell a ralo.

 

Nga zwenezwo Flossie a ṱalutshedza: tshiguru tsha ṅwedzi tsha siḽiva tshi fhufha tsho ṱharamudza phapha dzatsho dza siḽiva dzo ṱanḓavhuwaho u fhira muri. Tshi fhufha tshedzani tsha ṅwedzi, murunzi watsho mutswu u tshi khou fhufha fhasi. Tshi fhufha tsho tou hwii, tshi sa iti phosho na zwiṱuku-ṱuku; tshi tshi khou ṱoḓa, tshi tshi khou ṱoḓa zwibevha. Tsha zwi bata nga ṋala dzatsho dzi ṱhavhaho, tsha ṱuwa nadzo swiswini – lwa tshoṱhe!

 

Maxwell a dzungudza ṱhoho nahone a dovha a sea nga ipfi ḽihulwane, ḽa manzara-nzara. “Hayi wee! A si tshiguru! Ndi gwitha. A ḽi na muvhala wa siḽiva na luthihi; ḽi na muvhala wa buraweni u sa penyi. Ndi nnyi ane a ofha gwitha ḽa kale ḽi boraho?”

 

“Inwi-wee! Ni songo ralo ni a ḓivha!” hu amba Flossie o tshuwa. “Khamusi tshiguru tsha ṅwedzi tsha muvhala wa siḽiva tshi zwima na tsole!”

 

“Haah!” a ralo Maxwell nga u ḓifulufhela. “Kha tshi lingedze ndi ḓo tshi sumbedza nṋe!”

 

Nga tshenetsho tshifhinga ha mbo ḓi fhufha tshiṅwe tshithu ṱhohoni dzavho. Flossie a lilala a vhona tshithu tshihulwane tsha muvhala wa siḽiva tshi tshi khou fhufhela fhasi tshedzani tsha ṅwedzi. Tsho ṱharamudza phapha mbili khulwane dza siḽiva, dzo ita murunzi wa swiswi u buḓa na midzi ya muri.

 

Flossie o vha o tshuwa lwe a si tsukunyee na zwiṱuku-ṱuku. A bonya maṱo awe maṱuku musi mubvumo wa tshenetsho tshithu u tshi khou sendela … u tshi khou sendela. O zwi ḓivha uri hu ḓo itea mini nga murahu ha zwenezwo. Zwithu zwoṱhe zwi ofhisaho zwe a vha a tshi zwi lora zwo vha zwi tsini na u itea.

 

Nga khathihi fhedzi ha pfala mutzhemo muhulwane u tshuwisaho, na muya wa u vhungedza ha phapha khulwane. Nga murahu ha zwenezwo ha mbo ḓi tou hwii.

 

“Ni nga bonyolowa zwino,” a ralo Maxwell.

 

Flossie a tshi bonyolowa a vhona gwitha ḽi tshi khou phinyela ṱhodzini dza miri.

 

 

“Ho itea mini?” a vhudzisa o mangala. “Ndi ngani tshiguru tsha ṅwedzini dzo fhufha?”

 

Maxwell o takadzwa nga vhukuma nga zwine a vha zwone. “Ndi mitalo i re kha phapha dzanga. Gwitha ḽo humbula uri ndi maṱo – u fana na inwi u thomani. Nahone u fana na inwi, ḽo humbula uri muthu ane a vha na maṱo mahulwane nga u ralo u tea u vha e tshivhumbiwa tshihulwane. Ḽo mbo ḓi rengeḓela nga nyofho, ni a ḓivha! No i pfa nḓila ye ḽa tzhema ngayo?”

 

“A no ngo ṱalifha zwone!” a ralo Flossie.

 

“Ee, ndo ṱalifha ’thi?” hu tenda Maxwell. “Iḓani ni eḓele tsini hanga. Ni ḓo vha no tsireledzea u swika ḓuvha ḽi tshi ṱavha.”

 

Nga zwenezwo Flossie a sunguvhela kha midzi ya muri. A mbo ḓi farwa nga khofhe nga u ṱavhanya. Ho ngo vhuya a lora nga ha tshiguru tsha ṅwedzi tsha siḽiva. Na luthihi zwalwo.

Story Categories

Invest in a nation of readers!