Neo o lavhelesa nnḓa ha fasiṱere ḽa lufhera lwawe a vhona tshiṱaraṱa tsha muvhala wa muora tsho ḓala vhathu vha muvhala wa muora vhe vha ṋukala,vhane vha vhonala vha tshi ya nṱha na fhasi mvulani i naho ya muvhala wa muora. Ho ngo kona u bvela nnḓa nahone o vha o no fhedza kale u vhalela Mbali bugu dzawe.

Zwi tshe zworalo, ho mbo ḓi dzhena Gogo vhe mavhudzi avho a vha o ṱharuwa nga nṱhani ha muya u vhudzulaho afho nnḓa. Vho vha vho fara tshiṅwe tshithu. Neo o kona u vhona uri tsho vha tshi fuḽethe, na u vha tshikwea nahone tsho nakelela nga maanḓa … ngeno tshi tshi vulea – u tou fana na tshibogisi tsho hwalaho lupfumo!

“Iyi yo vha bugu ye nda vha ndi tshi i funesa musi ndi tshi kha ḓi vha muṱuku u fana na inwi,” Gogo vho vhudza Neo. “Yo vha munango wanga wa u ya kha ḽifhasi ḽihulwane.”

Zwenezwo, vha mbo ḓi vula bugu.

Kha siaṱari ḽa u thoma ho vha hu na tshifanyiso tsha fhethu ha manditi, hu re kulekule na ḓuvha ḽa muvhala wa muora. Dakaḽo vha ḽi na mivhala mudala, wa musuku na wa burauni, ngeno nṱha haḽo hu na lutombo ludala luhulwanesa na ḓuvha ḽa muvhala wa thophi ḽi dudelaho.

“Zwonaka! Ndi zwa vhukuma izwi?” Neo o femela nṱha o mangala.

Gogo vho nwenwela. “Naa a ni zwi ḓivhi? Uri zwiṱori zwoṱhe ndi zwa vhukuma, arali ni tshi tenda khazwo,” vho amba. Vho sumba kha siaṱari hune mutukana muṱuku a linganaho na Neo a vha a tshi khou tshimbila a tshi pfukekanya ḓaka.

Zwenezwi Gogo vha tshi khou vhala, Neo o mbo ḓi bonya maṱo awe a vho ḓivhona e nṱha ha zwithavha … u pfukekanya ḽifhasi ḽihulwane ḽa muvhala wa buraunu … asizwiḽa a vha o ya ḽifhasini ḽihulwane.

A pfa maipfi a ḓaka.

“Bvelani nnḓa! Bvelani nnḓa!” hu imbelela kuṋoni.”

“Ndi ḓuvha ḽa manakanaka!” hu dzhenelela nzenene.

“Ḓelani ngeno, iḓani ni tambe,” hu hevhedza muya u ha tsini vhulapfu.

Neo a mbo ḓi elelwa nga mvula ya muvhala wa muora inaho, a elekanya arali o vha o tea a nnḓa. Hu tou vha uri tshiṱorini, u nga ita zwiṅwe na zwiṅwe. Ho vha hu si na mvula hafha. Zwenezwo, Neo a mbo ḓi pfukekanyaḓaka.

Tshithu tshe a thoma u tsh ivhona ho vha hu tshivhumbeo tshilapfu tsha thanda yo khwaṱhaho, tsha muvhala wa burauni. Tsho vha tshi na zwanḓa zwilapfu zwa burauni zwe zwa lapfa u ṱoḓou swika makoleni, na ṱhoho khulwane ye ya ṱharuwa i re na mavhudzi madala a ngaho maṱari e a vha a tshi khou ya nge i na ngei mufheni u dudelaho.

“Ndaa,” ho amba Neo na maṱo awe o vulea tshoṱhe. “U tshithu-ḓe iwe?”

“Ndi nṋe muri. Ndi a kona u vhona kule u swika midavhini mihulwane ya musuku. Gonyani ni ḓe ri lavhelese roṱhe,” Muri wa thusa Neo u ugonya.

Musi e nṱha matavhini, Neo a kona u vhona magumoni a shango. Ho vha hu na zwithu zwinzhisa hafho fhethu, zwe zwa ṱoḓou mu ofhisa musi a tshi humbula ngazwo.

Muri wone wo mu tsireledza wa ita na u hevhedza, “Tshimbilani na ḽifhasi ḽoṱhe. Ni songo ofha. Ḽifhasi iḽi ḽihulwane ḽi takadza nga maanḓa.”

Zwenezwo, Neo a tsela fhasi a mbo ḓi pfukekanya ḓaka.

Hu si kale a swika tshiuluni tshi re na milindi miṱuku i fanaho na minango miṱukuṱuku. O vha a tshi khou pfa maipfi manzhisa a re ngomu na miungo ya nayo ṱhukhusa dzi no khou gidimagidima.

“Ndaa! Ndinnyi are afho?” Neo o vhidzelelae kha muṅwe ya minango.

“Ndaa!” Ho fhindula kuipfi. “Ri vhusunzi. Ri anetshela zwiṱori zwa ḽifhasi fhano. Ni a takalela u thetshelesa zwiṅwe naa?”

Neo o vha a tshi takalela zwiṱori, zwenezwo a dzula fhasi a thetshelesa. Vhusunzi ha anetshela zwiṱori zwaho zwa maḓakani, na zwa dzithavhani na ḓorobo khulwane dzi re kule.

“Zwiṱori zwinzhisa nga u rali?” ho vhudzisa Neo.

“Hu na zwiṱori zwinzhisa u fana na ṋaledzi,” ho fhindula vhusunzi.

Neo o mbo onesa a ṱutshela seli ha pfulo.

Mafhedziseloni, Neo o ḓo swika fhethu ha maḓi manzhisa e a elela u tsa na muḓana vhusiku na masiari. Neo a dzhenisa milenzhe yawe ifhisaho uri i rotholelwe.

Maḓi a hasekanywa nayoni dzawe a mbo ḓi nwenwela, “Ndi nṋe mulambo. Ndi elela u bva thavhani u swika lwanzheni. Iḓani, ntsaleni murahu. Ndi ḓo ni isa hayani.”

Neo a humbula uri izwo zwi nga vha zwavhuḓi nga maanḓa. Zwenezwo, a gonya na mulambo a wetshela seli ha muḓana vhukati ha dzithavha. Vhe vhoṱhe, vha ya naḽo masiari oṱhe na vhusiku ha hone u swika Neo a tshi swika nṱha ha thavha.

E henefho o vha a tshi kona u vhona ḓorobo ṱhukhu, i tshi khou nelwa nga mvula na u penyelela nga nṱhani ha ḓuvha ḽikovhelaho.

Mulambo wo vha u na magabelo, “Tshimbilani, iyani hayani. Hu na vhathu vha ne vha ni funa, vho lindela u ḓo anetshelwa zwiṱori nga inwi.”

Neo a ṱuwa ḓoroboni ṱhukhu. A vhona vhathu vha tshi tsa nṱha na fhasi ḓoroboni ṱhukhu, u fana na milambo. A vhona dzinnḓu, dzi dudelaho nga nṱhani ha mavhone o fungwaho. Ngomu hadzo, vhathu vho vha vhe bizi u fana na vhusunzi.

Mafheloni, Neo o ṱolela nga fasiṱere musi mukegulu wa kale, wa mikoṅwo yo khwaṱhaho na mavhudzi o ṱharuwaho u fana na matavhi a muri muhulu a tshi vala bugu a ita na u kwatama a onesana na kutukana nga u ku mama.

Neo a humbula nga ḓaka, muri na vhusunzi khathihi na mulambo. Zwenezwi o lavhelesa Gogo, musengavhadzimu wa vhonetshela nnḓu nga mivhala i penyaho lwe ya vho nga tshifanyiso buguni yazwiṱori. Neo a humbula nga vhuḓifungi hawe vhu re ngomu ha masiaṱari a bugu ya zwiṱori ine Gogo vha i funesa, a mbo ḓi humbula ngavho na Mbali na hayani.

Zwenezwo, Neo a fhedza u vhala bugu, a dzhena nguvhoni dzawe dzi dudelaho ngomu ha lufhera lwawe lwo nakelelaho luḓuni lwawe lu dudelaho.

Ndi ngazwo ḽifhasi ḽi tshi vhonala ḽi na muvhala wa miora, lufhera lwawe lu tshi vhonala lu luṱuku nga maanḓa. Neo o vula bugu. A dzhena nga munango vhukati ha masiaṱari a fhirela kha ḽifhasi ḽihulwane.

Kha vha sumbedze vhukoni!

Vha vhoṱhe kha vha humbule na u sika hafhu tshifanyiso tshi bvaho kha tshiṱori vha tshi khou shumisa zwiteṅwa zwi re kha vhupo havho. Kha vha ite tshifanyiso tshi fanaho na tsha vhutshiloni, kana vha sike tshipiḓa tshiṱuku bogisini ḽa zwienda.