UMulalo nezimuzimu | Nal'ibali
Home | Written stories | Multilingual stories | UMulalo nezimuzimu

Written stories

UMulalo nezimuzimu

Author

Ixoxwa kabusha uKai Tuomi

Illustrator

Imidwebo nguNatalie noTamsin Hinrichsen

UMulalo wayekwazi ukukhuluma nezilwane. Wayekwazi nokuzwa isilwane ngasinye FUTHI izilwane nazo zazikwazi ukumuzwa uMulalo uma ekhuluma. 

Ngenkathi esahamba ngelinye ilangauMulalo wadlula eduze nesidleke senyoni. 

Ake usisize,” kwasho izwi elincanyana ngaphakathi esidlekeni, “kunenyoka la futhi izama ukusidla.” 

UMulalo walunguza ngaphakathi esidlekeni wabona ngempelainyoka eyayizithandele emaphuphini amahlokohloko amathathu. Umlomo wenyoka wawuvulekile seyilungele ukuwasobozela. UMulalo wakhipha inyoka wayitshinga le phesheya komgwaqo. 

Hhaaaaaayi,” kumemeza inyokangenkathi iphezulu emoyeni yaye yayothi bhalakaxa esikhotheni. 

Siyabonga,” kusho amahlokohloko, “asisoze sakukhohlwa lokhu.” 

Ngezansana kwalapho emgwaqweni uMulalo wedlula esingezansi esimvukumvuku esinsunduokwakungesesambanesilunguze esidulini sezintuthane. 

Sicela usisize,” kwasho amakhulu ngamakhulu amazwi amancanyana, “kunesambane laphafuthi sibhidliza isiduli sethu!” 

Hheyi,” kusho uMulaloethinta isambane emhlane, ngicela uyeke lezi zintuthane bandla, ubhidliza ikhaya lazo.” 

Kulungile,” kwasho isambanesiphuma esidulinisasho sagijima sayosithela ehlanzeni. 

Siyabonga,” kusho zonke izintuthane kuMulalo, “asisoz sakukhohlwa lokhu.” 

UMulalo waqhubeka nohambo lwakhe masisha wafika emfuleni. 

Siza bo,” kwasho izwi elalivela osebeni lomfulaLapho uMulalo ebuka, wabona inhlanzi ilele esihlabathini. “Ngicela ungiphindisele emanzini,” kwasho inhlanzi, “izimuzimu elidala elinenhliziyo embi lingishiye laphaangikwazi ukuphefumula emhlabeni owomile.” 

UMulalo wabuyisela inhlanzi emanzini. GXUMBU! 

Ngiyabonga,” kusho inhlanzi, “angisoze ngakukhohlwa lokhu.” 

UMulalo waqhubeka ehamba emgwaqweni owawuya komunye umfula. Wayengakabiphi lapho ezwaBHADLA! FAHLA! DIDLI! Izimuzimu lalihamba ligxoba ezihlahleniUMulalo walibona lihlala phansi phakathi nomgwaqo - DEKLE! Izimuzimu lalilikhulu kangangokuthi uMulalo wavele wabona nje ukuthi ngeke akwazi ukudlula kulona. 

Sawubona,” kwasho uMulalo, “ngicela usuke endleleni?” 

Unayo imali?” kubuza izimuzimu. 

“Cha,” kusho uMulalo. 

Hhayi-keangiyi ndawo ngaphandle kokuthi kube khona onginikeza kona,” kwasho izimuzimu. “Mhlawumbe ungake uzame ukungihlekisa. Uma ungitshela ihlayangizokudlulisa.” 

Ngakho-ke uMulalo waxoxela izimu ihlaya. Lalimayelana nenkawu nendlulamithi, kodwa lalingahlekisingakho-ke izimu alihlekanga. 

Kuzofanele wenze okunye,” kusho izimu. “Ake ngicabangeUyasibona lesiya sihlahla somkhomo laphaya?” UMulalo wanqekuzisa ikhanda. “Ngikhelele umdumba laphaya esicongweni salesiya sihlahla,” kwasho izimu, “mhlawumbe-ke ngingakudlulisa.” 

UMulalo wazama ukugibela esihlahlenikodwa isiqu saso sasishibilika kakhulu ngakho wangakwazi ukubambelela kahle. Kwathi engazelelekwadlula okuthile kundiza ekhanda lakhe. 

Singakusiza thina,” kwasho amahlokohloko amathathu amancane abehlangane nawo ngaphambiliniAmahlokohloko anekhono elikhulu lokwenza izinto. Aqoqa utshani nemihlanga enza intambo ende. Alengisa intambo esicongweni sesihlahla eside. 

Ngiyabonga,” kwasho uMulalowagibela entanjeni wawuthola umdumba womkhomo esicongweni sesihlahla. 

Hhayi akulunganga lokho,” kwasho izimuzimulithatha umdumba. “Wenze ubugebengu.” 

Ngisizwe abangani bami,” kusho uMulalo. “Akubona ubugebengu lobo. Sengingadlula manje?” 

Empeleni, cha,” kusho izimuzimu. “Bekulula kakhulu lokhuUyazi ukuthin? Uyabubona lobuya tshani laphaya?” UMulalo wanqekuzisa ikhanda. Izimuzimu lakhipha isikhwama sikabhontshisi lawusakaza kubo bonke utshani. “Cosha wonke lo bhontshisi wami ngaphambi kokuba ngibale ngifike emashumini amabilingizobe sengikudlulisa-ke,” kwasho izimuzimu linsinsitheka lihleka. “Ake sibone abangani bakho bekusiza phela.” 

Ngakho uMulalo waya kulobo tshani waqala ukucosha ubhontshisi wezimuzimu. 

Sizokusiza,” kwasho amazwi angamakhulu ngamakhulu otshaniniUMulalo wabuka phansi wabona izintuthwane eziningi. 

Ngiyabonga,” kusho yenaemamathekaNgosizo lwezintuthaneuMulalo waqoqa wonke ubhontshisi ngaphambi kokuba izimuzimu lifike naseshumini nambili! Wanikeza izimu ubhontshisi walo. 

Kungani amahlokohloko nezintuthane zikusizile?” kubuza izimuzimulibukeka lididekile kakhulu. 

Ngoba zingabangani bamiabangani benza lokho – bayasizana,” kusho uMulalo. 

Kulungilenasi isivivinyo sokugcina,” kusho izimuzimuLacosha itshe elibomvu laliphonsa ekujuleni komfula. “Hamba ulilande,” lasho ligigitheka. 

UMulalo wabuka phansi emfuleni. Kwathi pheshe okusasiliva kwase kuqhamuka inhlanzi emanzini. Emlonyeni iphethe itshe elibomvu. 

Ngiyabonga,” kusho uMulaloWanikeza izumuzumu itshe elibomvu. 

Izimuzimu lavele lakhala. “Ngifisa sengathi name izilwane zingangisiza njengoba zisize wena,” kwasho izimuzimu. Ngiwumuntu omubi futhi akekho umuntu owenza okushiwo yiminaMhlawumbe kufanele ngizame ukuba njengawe.” 

UMulalo wawola izimuzimu wahamba wayosithela esikhotheni. Kusukela ngalelo langaizimuzimu layeka ukuba nenhliziyo embi yize noma lalingakwazi ukukhuluma nezilwane njengoMulalokodwa laba umngane nazo zonke futhi lalizisiza nanini lapho kudingeka usizo.